Heb je ook gebarsten tomaten?

Deze tijd van het jaar kan je nog volop rijpe tomaten oogsten. Is het je ook al opgevallen dat niet alle tomaten even gaaf zijn. Als je goed kijkt, zijn er vaak barsten en scheuren in de tomaten te zien. Dit geeft veel verlies aan vruchtvlees. Scheuren bij tomaten komen vrij veel voor zowel in de professionele (2 tot 6 % verlies) als hobbyteelt. Hoe komen die scheuren daar?

Er werden maar enkele wetenschappelijke onderzoeken gedaan met betrekking tot dit probleem en deze onderzoeken hebben geen significant resultaat gebracht. Het is dus kwestie van ons gezond verstand te gebruiken om hieromtrent conclusies te formuleren.

Scheuren bij tomaten

Er zijn twee vormen van scheuren die frequent voorkomen:

    Cirkelvormige scheuren in tomaten
  1. Cirkelvormige scheuren of breedte scheuren komen zowel bij groene als rijpe vruchten voor.
  2. Stervormige scheuren
  3. Stervormige scheuren of lengtescheuren komen bij kleurende vruchten voor. Kleine inkepingen die ontstaan in de schil rondom de kroon kunnen leiden tot lengtescheuren.

Hoe ontstaan barstende tomaten?

Bepaalde weers- of teeltomstandigheden leiden tot stilstand of juist meer groei en dat zijn gevaarlijke periodes om barsten te geven bij tomaten.

  1. Teveel zon rechtstreeks op de vrucht gedurende lange tijd. De vruchtwand wordt dan stug. Bij het groeien van de vruchten rekt de huid niet meer voldoende mee en ontstaan de cirkelvormige barsten.
  2. Een overschakeling van droge naar natte periode wat gepaard gaat met een plotse groei van de vruchten.
  3. Onregelmatige watergift.
  4. Planten die teveel water krijgen in verhouding tot wat ze kunnen verdampen, sturen dit naar de vruchten. De vruchtwand kan de toegenomen druk niet meer aan en barst. Het bladplukken speelt hierbij een cruciale rol.
  5. Temperatuurdalingen in het najaar zorgen voor minder verdamping via het blad. De bodemtemperatuur zakt langzamer dan de omgevingstemperatuur waardoor de wortels van de planten nog actief blijven. Het water dat we geven, wordt opgenomen door de wortels en kan niet meer via het blad verdampen. Het gaat naar de vruchten die daardoor barsten. Vandaar dat je vanaf half augustus best stopt met water geven, zelfs als het buiten nog erg warm is.
Ras gevoelige tomaten aan groenkraag

Groenkragen en scheuren bij tomaten

Groenkragen is een fenomeen dat zich voordoet in hete zomers bij temperaturen boven 28°C en meer. De tomaten krijgen daar waar de zon het felst op de vrucht valt, geelgroene plekken die hard worden en niet meer rood kleuren. Het bladgroen in de vrucht wordt niet meer omgezet naar kleurpigment. Als je de tomaten door snijdt, vind je binnen in de vrucht een harde kern die voor veel oogstverlies zorgt.

Behalve te felle zon kunnen groenkragen ontstaan bij een te hoge zoutconcentratie in de grond (gevolg van meststoffen) en een ernstige groeiremming.

Groenkragen kunnen voorkomen bij alle rassen maar tomaten die rond het kroontje donkergroen zijn in een onrijp stadium, blijken gevoeliger aan groenkragen.

Groenkraag tomaten met scheuren nadien

Tomaten met groenkragen krijgen later scheuren in de vruchten. De vruchtschil wordt hard en daardoor barsten de vruchten als ze groeien. Dit kan zowel tot cirkelvormige als stervormige barsten leiden.

Bijkomende problemen van scheuren

Scheuren of barsten bij tomaten zijn wonden die andere parasieten aantrekken.

Fruitvliegjes op gescheurde tomaten
  1. Fruitvliegjes
  2. Fruitvliegjes worden aangetrokken door rijpe en rotte vruchten (groenten en fruit). Gespleten tomaten vormen een geweldige aantrekkingskracht voor de fruitvliegjes. Belangrijk is om de vliegjes niet mee binnen in huis te nemen. Ze kunnen zich enorm snel voortplanten en een ware plaag worden.

    Wil je meer lezen over fruitvliegjes en hoe die bestrijden?

    Botrytis
  3. Botrytis schimmel
  4. In de herfst als het vochtiger wordt, neemt de kans op botrytis toe. Dit is een parasiet die verzwakte planten via wonden binnen dringt en vervolgens de vrucht en plant inpalmt. Gebarsten tomaten zijn gevoelig aan deze grauwe schimmel. Vruchten aangetast door botrytis kan je best direct verwijderen. De schimmel kan zich ook vestigen op de stengels van de tomatenplant en omringende vruchten aantasten. Groene tomaten die aangetast zijn door botrytis gaan niet meer kleuren dus ze laten hangen heeft weinig zin.

Hoe scheuren bij tomaten voorkomen?

Algemeen kunnen we stellen dat scheuren in tomaten nooit uit te sluiten zijn maar dat je wel een aantal maatregelen kan nemen om de barsten bij tomaten te beperken. Alles lijkt er op te wijzen dat te grote overschakelingen van koud naar warm en omgekeerd, de afwisseling van te veel water en te weinig water de meeste aanleidingen geven op scheuren. Tomaten vragen een gelijkmatige groei met een consequente watergift en temperaturen tussen 20°C en 25°C om mooi af te rijpen.

Enkele praktische tips om barsten bij tomaten te voorkomen:

  • Ingeval je tomaten teelt in een kas: Beschaduw de kas met klimaatdoek, zeker de zonkant in warme zomers. Of je kan de kas witten of een zonwerende verf gebruiken om je kas in te smeren. Colovit zorgt tegelijk voor schaduw en voldoende lichtfiltering.
  • Ingeval van buitenteelt: zorg voor een afdakje boven je tomatenplanten zodat de regen geen impact heeft op je teelt. Teveel regen zorgt niet alleen voor gebarsten tomaten maar ook voor de tomatenziekte.
  • Meer bladeren aan de tomatenplant laten bij extreem warme temperaturen zodat de plant haar vocht nog kwijt kan via de bladeren en niet alleen via de vruchten.
  • Pluk geen blad als de plant weinig blad heeft of als het heel warm is om te vermijden dat de plant voldoende kan blijven verdampen en vruchten niet in de volle zon hangen.
  • Zo regelmatig mogelijk water geven, liefst ’s morgens maar ’s avonds kan ook. Ingeval van kasteelt, de kas de hele zomer laten open staan, ook tijdens de nacht zodat de luchtvochtigheid tijdens de nacht niet extreem hoog wordt. Wil je meer lezen over hoe watergeven?
  • Stop met water geven vanaf half augustus omdat de planten minder water verdampen.
  • Vermijd chemische meststoffen omdat deze de zoutconcentratie in de bodem verhogen en een rol kunnen spelen bij het barsten.
  • Mulch de tomatenrijen met gras. Dit leidt tot minder temperatuurschommelingen voor de plant, minder onkruidgroei en een activering van het bodemleven.

Ook interessant om te lezen: