Waarom een hommelkast of een bijenkast aanschaffen?

De alarmerende berichten over de grote bijensterfte en de cruciale functie van bijen in onze samenleving, heeft bij veel mensen een belletje doen rinkelen. En maar terecht ook! Sindsdien merken we een sterke toename van de imkers in ons land. Zo sterk zelfs, dat men nu ontraadt om imker te worden.

De reden hiervoor is dat er te weinig voedsel is in verhouding tot de geplaatste bijenkasten. Hetzelfde fenomeen zien we trouwens in Nederland.

Mocht je één van diegenen zijn die overwegen een bijenkast of hommelkast te plaatsen, hier de belangrijkste aandachtspunten op een rijtje:

Bijen hebben een continue kolonie, hommels niet

Hommels behoren tot de familie van de bijen maar de bijen hebben een overwinterende kolonie, de hommels niet. Een hommelnest sterft in de natuur vanzelf uit in het najaar en enkel de koningin overwintert.

Daarom zien we vaak in het vroege voorjaar bij de eerste warmte dikke hommels (koninginnen) rond vliegen, ze zijn op zoek naar een nestgelegenheid.

Een bijenvolk daarentegen blijft ook in de winter in de bijenkast en overwinteren op de voorraad die ze in het najaar hebben aangelegd.

(Aard)hommels

Hommels vestigen zich van nature in de grond of in andere nestgelegenheden. We bieden zelf een leeg hommelhuisje aan dat nu best wordt geplaatst.

Nu is immers de moment dat de koninginnen op zoek zijn naar nestgelegenheid.

Heb je een wilde of biodiverse tuin, dan hebben de hommels van nature voldoende nestgelegenheid. Ze trekken hun plan , net als de wilde solitaire bijen. Honingbijen daarentegen vragen wel zorg van de mens.

hommelhuisje

Een hommel is geen bij

Om een bijenkast te plaatsen, moet je de opleiding van imker gaan volgen en regelmatig je bijen verzorgen. Vind je dit teveel werk, kan je kiezen om een kant-en-klare hommelkast te plaatsen, hiervoor is geen voorkennis nodig.

Zo’n hommelkast is leuk om naar te kijken, onderhoudsvrij en nuttig, maar niet permanent zoals een bijenkast.

Heb je voldoende voedsel in je buurt?

Het voedselaanbod is gewoon essentieel voor het instant houden van een kolonie. Bijen en hommels hebben bloeiende planten nodig om voldoende stuifmeel en nectar te kunnen verzamelen. Bijen hebben meer dan hommels bloeiende bomen nodig om hun voedselvoorraad te kunnen verzekeren en te kunnen overwinteren.

mini hive hotelschool gent

Van vroeg in het voorjaar tot laat in de herfst moet er stuifmeel aanwezig zijn. Dit geldt niet alleen voor hommels en bijen maar voor alle nuttige insecten. Zorg dus voor een biodiverse tuin. Hier komen we later in het jaar nog op terug.

Hoe meer stuifmeel in de omgeving te vinden is, hoe sterker de kolonie kan worden. Dit geldt ook voor een gekochte kant-en-klare hommelkast. Koop dus geen hommelkast als er in je omgeving geen bloeiende planten of heesters aanwezig zijn want dan zal de kast moeilijk ontwikkelen.

Binnenkijken in een hommelkast

Ik plaatste vorig jaar zelf een demo-hommelkast in de Biogroei-tuin op het moment dat de bloesems van de fruitbomen in overvloed aanwezig waren. Dit maakte dat de hommelkast volledig werd vol gebouwd, ze hadden massa’s voedsel op dat moment.

Dankzij de demo-kast kan je dit ook zien. Normaal gezien is de nest afgedekt met een laagje wol om de hommels te beschermen tegen temperatuurverschillen.

binnenkant hommelkast

Bijen produceren honing

Door van bloem tot bloem te vliegen verzamelen en eten hommels en bijen nectar uit de bloem. Hommels gebruiken deze nectar als energiebron terwijl bijen nectar verzamelen waardoor later honing ontstaat.

Bijen produceren dus honing die wij kunnen oogsten terwijl hommels dit niet doen. Voor de hommels is er geen noodzaak om nectar op te slaan omdat ze niet overwinteren zoals bijen.

Bijen en hommels zorgen voor bestuiving en behoud van ons Ecosysteem

Bij elk bloembezoek wordt door de insecten stuifmeel verzamelt door te wrijven tegen de meeldraden van de bloem. Stuifmeel wordt actief en passief meegenomen door de insecten.

Actief wordt stuifmeel meegenomen om de larven in de nest te voeden. Passief nemen ze stuifmeel mee dat blijft hangen in de vacht.

hommel op hibiscus

Bij het volgende bloembezoek wordt het stuifmeel overgedragen naar de stempel van dezelfde of andere bloemen. In het laatste geval spreekt men van kruisbestuiving. Bestuiven en daardoor bevruchten is noodzakelijk om de planten in de natuur te laten voortbestaan.

Vandaar dat ons Ecosysteem wankelt als de bijenpopulatie blijft afnemen.

Hommels zijn de perfecte bestuivers

Is de bestuiving prioritair, kies dan voor hommels. Ze kunnen 2 x zoveel bloemen in een minuut bezoeken omdat hun lichaam groter en behaarder is dan bij de honingbijen.

In tegenstelling tot de bijen vliegen hommels reeds vroeg in het voorjaar in koude en bewolkte omstandigheden. Ze kunnen ook in kassen en tunnels bestuiven terwijl bijen dit niet doen.

Overal hommels

Hommels vind je overal terug: op fruitbloesems, op bloemen van groenten maar ook op vele sierplanten en wilde planten.

label BeeHeppie

Bijen hebben last van de Varroamijt

De varroamijt is naast het gebruik van pesticiden en onvoldoende voedselaanbod, één van de belangrijke redenen waarom bijenvolken afsterven.

Dit schadelijk insect is een parasiet die terug te vinden is op insecten, maar zich enkel kan voortplanten op het broed van honingbijen.

Vandaar dat het probleem zich vooral stelt in de bijenkasten waar altijd in meer of mindere mate varroamijten aanwezig zijn.

Schade door varroamijt

De varroamijt zorgt voor gewichtsverlies bij de bijen waardoor ze minder goed kunnen vliegen en navigeren maar ook korter leven. Varroamijten dragen bovendien virussen over wat in het najaar kan leiden tot het instorten van een volledige kolonie. Dit probleem vraagt dus bijzondere aandacht van de imker.

Hypoaspis roofmijten = BeeHeppie roofmijten

De varroamijt kan biologisch aangepakt worden met Hypoaspis roofmijten. Hoe dit moet gebeuren, lees je best op onze productpagina Hypoaspis-system.

Je start best in februari met de Hypoaspis roofmijten uit te zetten zodat je de varroamijt voorblijft, want zodra het warmer wordt zal de Varroamijt zich volop beginnen ontwikkelen.

hommelkast

Conclusie

Als je tijd wil investeren in een bijenvolk omdat dit je interesseert en je honing wilt oogsten, is een bijenkast de beste keuze.

Tenminste als er voldoende voedselaanbod is in je omgeving. Je moet dan ook tijd vrijmaken om voor de verzorging van je bijenkasten in te staan. Het bijenvolk zal voor honing zorgen en tegelijk bestuivingswerk uitvoeren.

Indien je geen tijd wilt investeren maar toch bestuiving wilt of gewoon leven in je tuin wilt, is een gekochte kant-en-klare hommelkast ideaal.

Je moet de hommelkast ergens op een beschutte plek in de tuin neerzetten en genieten. Als de hommelkast is uitgewerkt, mag de lege kast vernietigd worden. De nieuwe koningin die in de hommelkast ontstaat, zal zich in de natuur gaan vestigen.

We hebben twee hommelkasten ter beschikking: een mini-hive en een standaard-hive. De keuze tussen de twee is afhankelijk van de duur dat je bestuiving wenst en de oppervlakte die moet bestoven worden.