Wespen, zweefvliegen, bijen, hommels en de solitaire bij: ze lijken allemaal op elkaar!

Als je de titel nog eens herleest, zal het je opvallen dat er eigenlijk maar één insect bij is dat ons last kan bezorgen met name de wesp. Sommige insecten lijken op de wesp en worden daarom dood geslagen. Ze zijn nochtans allen nuttig, ook de wespen! Graag bekijk ik ze met jou even van dichterbij!

Wespen op druiven

Wespen

Deze kennen we heel goed, vooral omwille van hun vervelend gedrag. Eénmaal zomer zijn ze van de partij aan onze buitentafel. In de zomer voeden ze zich met zoete dingen zoals drankjes en vruchten. Op het einde van het seizoen zijn ze verzot op vlees. Enkel de koninginnen overwinteren en maken nieuwe kolonies in het voorjaar. De larven van de wespen worden gevoed met vliegen en muggen. In die zin zijn wespen nuttig en een deel van ons Ecosysteem. Ook stukjes van dode zoogdieren en vogels worden aan de larven gevoederd. Zachte zomers en milde winters dragen bij tot meer wespennesten terwijl natte voorjaren het aantal wespen beperkt.

Waspinator tegen wespen

De angel van wesp breekt niet af waardoor ze verschillende keren kunnen prikken. Wist je dat de wesp tot de dezelfde familie behoort als de mier en de bij?

Tip: heb je in de zomer last van wespen, hang dan een waspinator! Dit is een vorm die de wespennest nabootst waardoor de wespen uit de buurt blijven. Ze gaan ervan uit dat er al een kolonie huist. Is er effectief een wespennest in je directe omgeving, dan vervalt de functie van de waspinator. De wespen weten dan dat die fake is!

larve zweefvlieg

Zweefvliegen

Op het eerste zicht lijkt de zweefvlieg sprekend op een wesp waardoor haar aanvallers en ook wij hierdoor verward geraken. De vorm en kleur is gelijkaardig aan wespen, nochtans gaat het hier om echte vliegen. Als je goed kijkt kan je ze wel van wespen onderscheiden. Vliegen, dus ook zweefvliegen, hebben maar twee vleugels die ze naar opzij spreiden in rust. Wespen hebben 4 vleugels die ze boven hun rug opvouwen in rust.

Je kan ze ook onderscheiden aan hun vlieggedrag. Tijdens hun vlucht blijven zweefvliegen regelmatig zwevend ter plaatse hangen in de lucht of boven bloemen. Dit doen wespen niet. Bovendien zijn zweefvliegen veel vroeger in het voorjaar actief dan wespen. Ze blijven altijd in de buurt van planten en komen ook geen zoetstoffen aan tafel zoeken.

Gezien het vliegen zijn, hebben ze geen angel. Ze leveren een belangrijke bijdrage bij het bestuiven van bloemen. Bovendien zijn de larven van de zweefvliegen goede bladluisbestrijders! Je vindt de larven in natuurlijke tuinen vaak spontaan terug in groenten of op sierplanten waar bladluizen aanwezig zijn.

Honingbijen

Honingbijen

Honingbijen worden altijd vergezeld van imkers. De honingproductie staat hier centraal. Honingbijen zijn essentieel voor ons Ecosysteem, dat weten we ondertussen allemaal. De grote bijensterfte heeft veel mensen gemobiliseerd.

De laatste jaren worden er meer en meer bijenkasten geplaatst omdat men denkt hiermee de natuur vooruit te helpen. Dit kan echter ook een averechts effect hebben met name dat er teveel bijen zijn in verhouding tot voedsel waardoor er voedselgebrek ontstaat en de bijen bij elkaar gaan roven.

Honingbijen kunnen niet veel doen met een bloemenveldje, ze vliegen vooral op bomen zoals kastanjebomen en acacia’s . We moeten dus in eerste instantie niet ‘de bij’ maar ‘onze leefomgeving’ redden.

Er zijn bijen die heel erg lijken op wespen met name de wespbijen! Er komen meer dan 40 variëteiten in België en Nederland voor. Je vergissen met wespen wordt dus nog eenvoudiger! Larven van wespbijen eten geen vlees zoals wespen maar gewoon stuifmeel en nectar.

Bijen in de biogroei tuin

Solitaire bijen

Naast de honingbijen zijn er honderden soorten solitaire bijen, elk met een specifieke functie in ons Ecosystem. Solitaire bijen worden gekenmerkt doordat ze vaak een specifieke voorkeur hebben voor één plantensoort. Ze weten precies waar deze te vinden en wanneer deze bloeien. Als de plant echter uitsterft, is ook de betreffende solitaire bij met uitsterven bedreigt.

Solitaire bijen kennen de meeste onder ons van de insectenhotels welke voornamelijk door de solitaire bijen worden bewoond. Van nature leven ze in gaatjes in de grond of in zonnige muren van onze huizen. Ze leven in kleinschalige biotopen vandaar dat onze tuinen - aan elkaar geregen als lappendekens - heel geschikt zijn. Voorwaarde is wel dat er een grote variatie aan stuifmeelplanten aanwezig is!

Ze doen ons niets want hun angel is klein en niet stevig genoeg om ons te prikken. Ze produceren een klein beetje honing voor eigen gebruik. De volwassen bijen leven maar enkele weken en leggen in die tijd eitjes. Ze overwinteren als pop en het volgend jaar vliegen ze uit.

Meer weten over solitaire bijen?

Hommels

Hommels

De hommels behoren ook tot de familie van de bijen. Er zijn veel verschillende inheemse hommels in België-Nederland. Deze allemaal opsommen zou ons in dit kader te ver leiden. De meeste onder ons kennen de aardhommel en tuinhommel die veel op elkaar lijken. Ook de steenhommel met haar oranje kontje komt vaak voor maar kan verward worden met de grashommel en weidehommel die ook zwart-rood behaard zijn. Hommels leven voornamelijk in de grond maar kunnen ook in vogelnestjes hun intrek nemen.

Hommels zijn de beste bestuivers die we ons kunnen voorstellen. Ze kunnen 2 x zoveel bloemen in een minuut bezoeken omdat hun lichaam groter en behaarder is dan bij de honingbijen.

In tegenstelling tot de bijen vliegen ze ook vroeg in het voorjaar in koude en bewolkte omstandigheden. Ze kunnen ook in kassen en tunnels bestuiven terwijl bijen dit niet doen. Hommels vind je overals terug: op onze fruitbloesems, op bloemen van groenten maar ook op vele sierplanten en wilde planten.

Hommels steken niet tenzij ze echt in het nauw zitten. Ze zullen je nooit lastig vallen als je aan het werken bent in je tuin of in je kas.

Enkel de koninginnen overleven in de winter, dit in tegenstelling tot de bijen die overwinterende kolonies hebben.

Meer weten over hommels?

Deze tijd van het jaar zijn al deze insecten aanwezig! Trek eens op verkenning uit, ook de kinderen vinden dit prachtig. En vroeg geleerd, is oud gerespecteerd!

Ook interessant om te lezen: