Een kas geeft extra mogelijkheden om groenten te kweken. Je kan niet alleen plantjes vroeger opkweken om ze nadien buiten te planten. Je kan gewoon vroeger beginnen met moestuinieren en dus ook vroeger oogsten in vergelijking met een moestuin in volle grond.
Bepaalde groentesoorten groeien beter in de kas dan buiten. Het gaat dan vooral om de Zuiderse groenten zoals tomaten-, paprika-, aubergine-, meloen- en komkommerplanten.
Ook fruitplanten en potplanten kunnen een plaats krijgen in een kas. Veel extra mogelijkheden dus!
Groenten kweken in een kas naargelang het seizoen
Februari
In een koude kas kan je vanaf februari de eerste sla, rucola, spinazie, radijsjes en meiraapjes zaaien. Mogelijks heb je meiraapjes in de herfst nog buiten gezaaid; ze kunnen in de tuin goed overwinteren.
Aardbeien kan je al oppotten. In een warme kas of binnenshuis kan je vanaf begin februari zomerprei zaaien en vanaf half februari tomaten. Koolrabi, broccoli en bloemkool kunnen op dit moment in een koude kas worden voorgezaaid.
Maart
In een koude kas kan je broccoli, bloemkool en koolrabi uitplanten. Tuinbonen, erwten en worteltjes kunnen nu buiten worden gezaaid. Koolrabi kan vanaf eind maart buiten worden geplant. De ruimte in de kas bewaar je beter voor andere teelten.
Je kan groenten voorzaaien zoals tomaten, pepers, paprika’s en bleekselder als je een warme kas hebt of als de koude kas voldoende opgewarmd wordt door de zon. Anders kweek je deze tijdelijk binnen in huis op.
Vroege herfstprei en knolselder kan vanaf half maart in de koude kas voorgezaaid worden.
Wil je in april courgette in je kas planten? Zaai ze dan vanaf half maart binnenshuis of in een verwarmde kas.
April
Begin april kan je in een koude kas seldersoorten voorzaaien; vanaf begin april groene selder en vanaf half april-eind april witte selder. Selder moet vrij warm opgekweekt worden anders zal hij later in het seizoen in volle grond opschieten.
Bloemkolen kunnen nu ook worden voorgezaaid.
Half april kunnen de tomaten in een koude kas worden geplant, evenals paprika’s. Ook boontjes kunnen nu worden gezaaid.
Tussen half en eind april kan je courgette en pompoen zaaien om in mei in de moestuin uit te planten. Maar ook een courgette uitplanten in de koude kas kan vanaf nu.
Late herfstprei kan je vanaf half april voorzaaien in een koude kas.
Mei
In mei staat de kas vol met groenten. Tomaten, paprika’s, pepers, meloen, aubergines en komkommers. Wacht best tot half mei om meloen en komkommer uit te planten. Ze zijn erg gevoelig aan koude voeten. Is het slecht weer buiten, doe dan wat compost of verteerd stalmest in hun plantgat, zo overleven ze gemakkelijker.
Basilicum doet het veel beter in een kas dan buiten, ook deze kan je deze maand planten in je kas.
September
Eind augustus-september kan je spinazie zaaien, zowel in de kas als in de moestuin. Alle andere groenten staan nog in de kas en worden rijkelijk geoogst. Sla en andere bladgewassen zoals rucola kunnen nu ook nog eens worden gezaaid.
Eind september- begin oktober kan je winterbloemkool zaaien die je in januari en februari uitplant in een koude kas.
Oktober-november
Zolang er geen nachtvorst is, kan je deze maanden verder genieten van je oogst.
Welke fruit kan ik in de kas kweken?
Er zijn veel fruitsoorten die je in een kas kan kweken maar het is niet altijd even nuttig. Bijvoorbeeld aardbeien in een kas kweken maakt dat je twee weken vroeger kan oogsten maar ze krijgen dan gemakkelijk spint. Buiten heb je weinig problemen met spint maar bij regenweer kan je veel schade hebben door vruchtrot. Het is een kwestie van de voor- en nadelen met elkaar af te wegen. Het één jaar is het andere jaar ook niet.
Welk fruit groeit best in de kas
De vraag die je je best eerst stelt is: welke fruitsoorten verkiezen een kas boven een buitensituatie zowel naar opbrengst als ziektes toe? In dat geval denk ik aan tafeldruiven, perziken, frambozen, abrikozen en zeker ook nectarines. Frambozen gaan in de kas minder vatbaar zijn voor schimmels maar wel meer vatbaar voor spint. De ander vernoemde fruitsoorten hebben gewoon meer warmte nodig dan we bij ons buiten momenteel kunnen bieden. Vandaar dat ze beter in de kas groeien, ook al zijn deze soorten binnen gevoeliger aan plagen zoals trips en spint. Perziken zouden wel buiten kunnen groeien maar zijn dan erg gevoelig aan de perzikkrulziekte.
Daarnaast zijn er nog echte mediterrane fruitsoorten zoals citroen, limoen en appelsien die je enkel in een warme kas kan kweken.
Als je kiest voor de klassieke fruitbomen, heb je veel plaats nodig in de kas. Handiger is om te kiezen voor leibomen en deze in functie van de oppervlakte te snoeien. Meer weten over fruitbomen snoeien of leifruit snoeien?
Een ander aandachtspunt is water geven aan fruitbomen in de kas. Als de bomen en fruitstruiken enkele jaren oud zijn, hebben ze niet veel water nodig. Enkele keren in het begin van het seizoen (als de bomen bladeren beginnen te maken) een grote hoeveelheid water geven volstaat. Op regelmatige basis water geven zorgt voor oppervlakkige wortels en een aanhoudende hoge luchtvochtigheid in de kas wat in het kader van schimmels best vermeden wordt.
Frambozen wortelen uit zichzelf oppervlakkig en kunnen bij aanhoudende droogte meer nood hebben aan watergiften tijdens het groeiseizoen.
Groenten en fruit in dezelfde kas kweken
Wil je groenten en fruit in dezelfde kas kweken, moet je toch even opletten. Als je leifruit tegen een muur van de kas leidt, zijn er weinig problemen. Heb je effectief fruitbomen staan (dus geen leibomen) of druivenranken die naar voor hellen, dan is het goed om onder de bomen geen groenten te kweken. De belangrijkste reden is dat groenten veel meer water nodig hebben dan fruitbomen waardoor de luchtvochtigheid voor de fruitbomen te hoog wordt en kans op schimmelvorming stijgt. Bovendien staan de groenten meestal ook te donker onder de fruitbomen, wat hun groei belemmert en hen meer ziektegevoelig maakt.
Potplanten in een kas
Naast groenten en fruit kan je ook sierplanten kweken in een kas en in een verwarmde kas ook kamerplanten en allerlei exotische planten.
Vanaf half maart kan je de meeste eenjarige bloemen voorzaaien. Eenjarigen kunnen vaak ook in volle grond vanaf april-mei gezaaid worden maar de opkomst is niet zo zeker als bij het voorzaaien.
Vaste planten kan je eveneens voorzaaien in een kas. Dit kan zowel in het najaar als in het voorjaar. Sommige vaste planten hebben een koude prik nodig vooraleer ze ontkiemen en moeten om die reden in het najaar gezaaid worden.
Ook wietplanten worden vaak in een kas gekweekt. Ze hebben veel warmte nodig om goed uit te groeien maar krijgen daardoor ook veel last van spint en trips.
Heel wat uitheemse terrasplanten moeten in de winter naar een overwinteringsplaats. De kuipplanten die lichte vorst kunnen verdragen, gaan vaak naar een koude kas en de anderen moeten in een koude, vorstvrije ruimte geplaatst worden. Wil je meer weten over hoe kuipplanten overwinteren?
Wat kan je in de winter in de kas kweken?
Vaak dient de kas in de winter als opslagplaats voor kuipplanten die je wilt overwinteren. In een koude kas kan je in putje winter (november-januari) niets kweken. In een warme kas kan dat in principe wel maar door het weinige licht dat er tijdens de winter is, krijg je snel bladluis als je zonder kweeklampen werkt. De natuur is deze periode in rust en logischerwijs volgen we de natuur. Geen extra energieverspilling voor de weinige opbrengst die de winter oplevert.
Wat groeit het beste in een kas?
Niet alle groenten groeien even goed in een kas. Groenten die goed tegen koude kunnen en vroeg in het voorjaar buiten kunnen gezaaid worden, zet je best niet in de kas. Hierbij denk ik aan wortelen, uien, meiraapjes, rode bietjes, prei, … Als je deze planten in de kas zet, is de oogst niet beter en soms slechter dan in volle grond.
Kruiden gedijen ook best buiten met uitzondering van basilicum. Basilicumsoorten groeien veel sterker in een kas. Bladpeterselie kan je vanaf februari in de kas planten maar vanaf eind maart staat ook dit kruid liever buiten.
Slasoorten worden best vanaf april niet meer in de kas geplant om opschieten te vermijden. Voorzaaien van sla om nadien buiten uit te planten, kan uiteraard nog wel.
Hetzelfde geldt voor spinazie. Wat goed werkt, is spinazie in augustus-september in de kas zaaien. Daarvan kan je in het voorjaar rijkelijk oogsten tot eind april wanneer die zal opschieten van de warmte.
Een courgetteplant kan je vanaf half april in de kas planten om vroeg courgetten te oogsten. Dit vervangt echter niet de courgetteteelt buiten die langer opbrengst geeft en minder snel ziek wordt dan in de kas.
Wat groeit dan het beste in de kas? Zuiderse groenten zoals tomaten, paprika’s, chilipepers, meloenen, komkommers en aubergines. Bonen en bladgewassen in het voor- en naseizoen. Ingeval van kruiden is basilicum een echte aanrader voor de kas.
Hoe kweek ik groenten in een kas?
Hierbij de belangrijkste tips die ik je wil meegeven na 30 jaar ervaring met twee grote kassen van 150 m2:
- Moet je de kas nog bouwen, kies dan een plaats uit waar de kas voldoende zonlicht krijgt. Een kas in de schaduw werkt niet, een kas die de volledige dag in volle zon staat is ook een uitdaging, zeker als het om een kleine kas gaat. Gemiddeld hebben planten minimum 6 u zonlicht nodig om te groeien. Een kleine kas staat idealiter in de namiddag enkele uren in de schaduw. Voor een grote kas (meer dan 100 m2) kan heel de dag volle zon. Plaats de kas indien mogelijk in zuid-noord richting om maximaal te profiteren van de zon.
- Verluchten is essentieel. De groentekas mag vanaf half februari tot november dag en nacht open staan. Ventileren is het allerbelangrijkste om schimmels en bladluizen te voorkomen. Hoe kleiner de kas, hoe sneller er een broeierige sfeer ontstaat.
- Eind januari-begin februari de kas overvloedig water geven. Een halve dag beregenen en dan laten rusten. De volgende dag hetzelfde. Regelmatig de sproeier van plaats veranderen ingeval van een grote kas. De grond is na de zomer erg droog. Met dit begieten zorg je ervoor dat de ondergrond in de kas tot 30 cm nat wordt. Daarna de bodem enkele weken laten rusten en dan kan je zaaien en planten. Met deze methode kan je wachten tot mei om te gieten. Daardoor krijgen de planten de kans om diep te wortelen.
- Watergeven doe je bij voorkeur ’s morgens, in periodes van hittegolven kan je het beter ’s avonds doen.
- Een kas wordt vanaf begin mei best gewit tenzij je schaduwdoeken hebt voorzien. De warmte buiten houden tijdens de zomer zorgt voor minder waterbehoefte en minder verbranding van planten.
- Net als in volle grond is het belangrijk om de groenten in de kas te laten roteren. Streef ernaar om slechts om de drie jaar dezelfde groenten op dezelfde plaats te zetten.
- Mocht er nachtvorst zijn terwijl vorstgevoelige planten zoals tomaten en paprika’s al zijn uitgeplant, gebruik dan klimaatdoek als extra bescherming in de kas.
- Oenosan gebruiken helpt om de kasplanten te versterken tegen schimmels en zorgt dat de planten in de zomerperiode minder waterbehoefte hebben.
- Gebruik in de kas nooit vers stalmest, dit trekt bladluizen aan. Gebruik ook geen meststofkorrels maar bemest met zachte, organische materiaal zoals verteerd stalmest, compost of wormenaarde.
- Mulch net als in de moestuin de groenten en fruitbedden met gras of ander groen mulchmateriaal nadat alles is uitgeplant. Dankzij het mulchen ontwikkel je een sterk bodemleven. Gemaaid gras bevat veel stikstof waardoor je de grond verrijkt en tegelijkertijd zorgt het bodemleven dat extra voedingsstoffen beschikbaar komen voor de planten.
Ook interessant om te lezen:
