Top 10 Vogelvriendelijke planten

Wil je graag vogels in de tuin? De aanwezigheid van vogels is één van de laatste schakels in het biodiversiteit plaatje. Ze staan namelijk aan de top van de voedselketen in ons land.

Vogels komen er als je een levende bodem hebt waar ze wormen en regenwormen vinden; ze komen als er bladluizen en rupsen zijn in je tuin om hun jongen te voederen; ze komen als er een hagen of heggen zijn waar ze zich veilig voelen; ze komen als er broedgelegenheid is in hagen, heggen of bomen… Al die dingen samen, maken jouw tuin tot een vogelvriendelijke tuin en automatisch trek je dan vogels aan.

Veiligheid, voedsel en nestgelegenheid zijn de drie essentiële voorwaarden die moeten vervuld zijn. Behalve dierlijk voedsel eten vogels ook zaden, bessen en vruchten. Je plantenkeuze kan dus bijdragen aan een gevarieerde maaltijd voor de vogels. Je kan met de juiste planten er zelfs voor zorgen dat veel soorten vogels het heel jaar door (dus ook in de winter) iets lekkers bij jou vinden!

Mussen, merels, roodborstjes en mezen zijn vrij courant in de tuin maar met specifieke planten kan je ook de meer uitzonderlijke vogels lokken.

Laten we eens bekijken welke planten, struiken en bomen vogels in de tuin lokken.

Top 10 van eenjarige planten voor vogels

Als eenjarige, tweejarige en vaste planten uitgebloeid zijn, komen de vogels zich te goed doen aan de zaadjes. Neem de planten niet weg maar laat ze tot begin maart staan voor de vogels.

Interessante planten voor vogels:

  • Paardenbloem: niet alleen de beste bijenplant maar de bloemhoofdjes en zaadjes zijn geliefd door de groenling, goudvink, sijs en distelvink.
  • Zonnebloem (Helianthus annuus): vogels zoals de mees, mus, groenling, grote bonte specht en putter vinden zonnebloempitten lekker. De bloemen zijn ook erg geliefd bij hommels, bijen, zweefvliegen en wilde bijen.
  • Grote theunisbloem (Oenothera glaioviana): wordt ook druk bezocht door zweefvliegen en vlinders. Ook de middelste theunisbloem (Oenothera biennis) komt in aanmerking.
  • Grote kaardebol (Dipsacus fullonum): tweejarig, behalve de zaadjes zijn de bloemen ook interessant voor hommels, bijen en vlinders. De zaadkoppen zijn favoriet bij de Distelvink.
  • Dropplant (Agastache): eetbare plant voor mens en vogel. Hun bloemen trekken ook bijen, hommels en vlinders aan. Eenjarige en vaste soorten.
  • Keizerskaars (Verbascum phlomoides): tweejarig
  • Judaspenning (Lunaria annua): tweejarig, behalve vogels worden ook hommels, bijen, zweefvliegen en vlinders aangetrokken door de bloemen.
  • Echte kamille (matricaria chamomilla) : meteen ook lekker voor je salade en thee!
  • Peen (Daucus carota) : tweejarige eetbare plant. Hun bloemen trekken ook hommels, bijen, zeefvliegen en vlinders aan. Bloeitijd van juni tot en met november.
  • Vlas (Linum usitatissimum): ronde doosvruchtjes, zaden worden gebruikt om lijnolie te maken.
Wilde Kaardebol
Wilde kaardebol
Zonnebloem
Zonnebloem

Wil je een bloemenweide met akkerkruiden? Voor de vogels zijn volgende planten interessant: boerenwormkruid, duizendblad, weegbree, klaver, gele morgenster, blauwe knoop, grote centaurie, veldsalie, beemdkroon, zuring…

Wil je een vaste bloemenweiden? Interessante planten in dit kader zijn kaardebol, kamille, maanzaad, grote klis of kliswortel, teunisbloem, cichorei, vlaszaad, vogelwikke, herderstasje, vogelmuur, brandnetel, boekweit, koolzaad, raapzaad, en bijvoet…

Top 10 van vaste planten voor vogels

De meeste vaste planten die voor vogels interessant zijn, trekken ook bestuivers aan zoals bijen en hommels. Een extra bijdrage aan de biodiversiteit!

Interessante vaste planten voor vogels zijn:

ArtisjokArtisjok
  • Ijzerhard (Verbena bonariensis): super interessante plant voor meer biodiversiteit. Trekt hommels, bijen, wilde bijen, zweefvliegen, vlinders en vogels aan.
  • Guldenroede (Solidago virgaurea): hun bloemen trekken ook bijen en vlinders aan.
  • Kogeldistel (Echinops): bruine zaaddozen, de bloesems trekken ook vlinders aan.
  • Zwarte toorts (Verbascum nigrum)
  • Wilde tijm (Thymus serpyllum) en wilde marjolein (Origanum vulgare): de bloemen zijn aantrekkelijk voor bijen. De zaadjes voor de vogels.
  • Grote kattestaart (Lytrum salicaria): de bloesems trekken ook bijen, hommels en vlinders aan.
  • Muskuskaasjeskruid (Malva moschata): de bloemen trekken ook bijen, hommels en wilde bijen aan.
  • Vrouwenmantel (Alchemilla mollis)
  • Koninginnekruid (Eupatorium cannabinum): groeit op vochtige plaatsen, hun bloemen trekken ook bijen, hommels en vlinders aan.
  • Duizendblad (Achillea millefolium)
  • Artisjok (Cynara scolymus): laat bij de oogst een aantal bloemen staan voor de vogels.
  • Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare)
  • Zenegroen (Ajuga reptans): bodembedekker die ook interessant is voor hommels en bijen.

Top 10 van vogelvriendelijke struiken

Struiken kunnen solitair geplant worden of soms als haag dienst doen. Welke struiken zijn interessant om vogels in de tuin te lokken?

ZuurbesZuurbes
  • Struikkamperfoelie (Lonicera xylosteum): rode bessen, hun bloemen trekken ook hommels, bijen en nachtvlinders aan.
  • Egelantier (Rosa rubiginos), Franse roos (Rosa gallica), evenals bergroos (Rosa glauca) en bosroos (Rosa arvensis): rozebottels zijn zeer voedzaam. De egelantier is het beste voor de vruchten- en insectenetende vogels.
  • Duindoorn (Hippophae rhamnoides): geel oranje bessen die worden gesmaakt door goudvink, appelvink, groenling en lijsters.
  • Rode kornoelje (Cornus sanguinea): rode vruchten zijn aantrekkelijk voor de merel, zanglijster en houtduif. Ook alle bestuivers en vlinders vinden hun weg naar de bloemen.
  • Kardinaalsmuts (Euonymus europaeus): paarse vruchten waar lijsters, mezen en roodborstjes van smullen.
  • Zuurbes (Berberis aggregata): rode bessen van augustus tot oktober. De gele, geurende bloemen trekken vlinders en bestuivers aan.
  • Glansmispel (Photinia Red Robin): in de herfst rode en zwarte vruchten, giftig voor de mens maar gewaardeerd door vogels.
  • Fazantenbes (Leyscesteria formosa): paarse bessen zijn een lekkernij voor de vogels.
  • Gelderse roos (Viburnum opulus): rode bessen die pas gegeten worden na de vorst omdat ze dan zoeter smaken. De bloemen trekken bijen, hommels en vlinders aan.
  • Japanse sierkwee (Chaenomeles japonica): gele appeltjes of andere sierappelbloompjes. Omdat ze vrij bitter zijn, worden ze pas laat in het seizoen gegeten. Hun bloesems zijn waardevol voor bijen en hommels.

Top 10 voor vogelvriendelijke hagen

In plaats van een schutting kan je een gemengde haag planten op de perceelsgrens met je buren om vogels te lokken . Er zijn heel wat hagen die voer geven aan de vogels.

Snoei de hagen niet in het broedseizoen, de beste periode is om voor maart of na juli te snoeien. In die periode broeden de meeste vogels niet.

Opgelet: om bloemen en bessen te krijgen, mag niet in het voorjaar worden gesnoeid. Wil je de volledige haag niet wat wilder laten groeien, snoei dan een deel van de haag wel en een ander deel niet. Bij de volgende snoeibeurt wissel je af.

Interessante hagen voor vogelvoer:

TaxusTaxus
  • Sleedoorn (Prunus spinosa): eerst groen, later blauwzwarte bessen. Het zijn zure bessen die pas na de vorst eetbaar zijn. De bloemen trekken vlinders, hommels en bijen aan.
  • Taxus (Taxus baccata): rode bessen in het najaar, giftig voor de mens.
  • Meidoorn (Crataegus monogyna): rode bessen in augustus-september. Jonge blaadjes, bloesems en bessen zijn eetbaar.
  • Vuurdoorn (Pyracantha coccinea): oranje, rode of gele bessen die graag gegeten worden door de vogels. Bloemen trekken hommels en bijen aan. Scandinavische kramsvogels en koperwieken gebruiken de struik om te overwinteren. De stekelige plant beschermt hen goed tegen roofdieren.
  • Liguster (Ligustrum vulgare): in augustus en september zwarte bessen waar de vogels zot van zijn. De bladeren en bessen zijn wel giftig voor de mens. De bloesems trekken hommels, bijen en vlinders aan.
  • Hondsroos (Rosa canina): oranje- rode bottels die gesmaakt worden door lijsters, groenlingen en soms de mooie maar zeldzame pestvogels. De kleine bottels zijn voedzaam voor de elzensijs en alle zaad etende vogels die kleiner zijn.
  • Veldesdoorn (Acer campestre) of Spaanse aak: de nootjes in de helikoptertjes zijn geliefd bij groenling en appelvink. Bloemen veel bezocht door bestuivende insecten en sommige vlindersoorten.
  • Gele kornoelje (Cornus mas) : smakelijke, grote bessen. Bloeit vroeg in februari-maart en trekt bestuivers aan. De rode kornoelje geeft bittere blauwzwarte bessen maar ze worden wel gegeten door merels, lijsters en duiven.
  • Gewone sneeuwbes (Symphoricarpos albus) : witte bessen, gegeten door lijsters en fazanten. Voor de mens zijn de bessen giftig. Is een invasieve soort die best te vermijden is als je de eigen wilde fauna wil stimuleren.

Top 10 van fruitsoorten geliefd bij vogels

Meestal vinden we het niet leuk maar vogels zijn dol op een heleboel fruitsoorten. Pluk bij de oogst je fruitbomen niet volledig leeg, zo kunnen vogels mee genieten. De bloesems van fruitbomen en kleinfruit planten trekken ook massa’s hommels, bijen en zweefvliegen aan.

Geliefde fruitsoorten voor vogels:

  • Aalbes (Ribes rubrum)
  • Braam (Rubus soorten): vooral gedroogde vruchten die nog aan de struik hangen.
  • Framboos (Rubus idaeus)
  • Gewone vlier (Sambucus nigra) en trosvlier (Sambucus racemosa): zwarte bessen
  • Zwarte bes (Ribes nigrum)
  • Vossebes of rode bosbes (Vaccinium vitis-idaea): eetbare grote rode bessen die lang aan de plant blijven hangen. Wordt veel gebruikt als bodembedekker of als potplant, groenblijvend.
  • Moerbeiboom (Morus nigra): de zwarte vruchten geven vlekken op meubels en tegels dus best in een weide planten. De witte morbei of Morus alba geeft zuurdere vruchten.
  • Zoete kers en zoete morel (Prunus avium): zoete morel zit van smaak tussen de kers en zure kers.
  • Pruim (Prunus domestica)
  • Kroosjespruim (Prunus domestica ssp. Insititia): mini pruimpjes, ook voor ons eetbaar maar redelijk zuur.
  • Druif (Vitis vinifera): vooral in de herfst, als er al minder beschikbaar is, zijn de druiven geliefd.
  • Mispel (Mespilus germanica): de vruchten zijn eetbaar na een vorstperiode als ze bruin worden.
  • Appel (Malus domestica ) en peer (Pyrus communis) : appels en peren worden vooral gesmaakt in de winter als er niet veel meer beschikbaar is.
Vogelschade bij druiven
Vogelschade bij druiven
Vogelschade bij appels
Vogelschade bij appels

Top 10 van vogelvriendelijke bomen

Voor wie plaats heeft, kan ook bomen planten die geliefd voedsel geven voor vogels. Heb je maar plaats voor één boom, kies dan voor de vuilboom. Hij ziet er niet zo aantrekkelijk uit maar zorgt werkelijk op alle vlakken voor leven in de tuin!

Naast de bessen zijn bomen vooral interessant voor vogels omdat er veel insecten vertoeven waarvan ze kunnen smullen. Denk maar aan spinnen, muggen, bladluizen, rupsen, vlinders en motten…

Een lijst van interessante bomen voor vogels:

Blauwe bessen Amelanchier aan ktentenboompjeBlauwe bessen aan het krentenboompje
  • Krenteboompje (Amelanchier lamarckii): vanaf juni-juli verschijnen de eetbare rood-blauwe bessen. Mezen en spreeuwen storten zich al op de groene bessen. Werden vroeger als alternatief voor krenten gebruikt. Hun bloesems trekken hommels, bijen en wilde bijen aan.
  • Wilde lijsterbes (Sorbus aucuparia): oranje bessen die worden gegeten door spreeuwen en lijsters. Hun bloesems zijn geliefd bij hommels, bijen, wilde bijen en verschillende vlinders.
  • Japanse broodboom (Aucuba japonica): wintergroene struik, geeft na bestuiving rode bessen die populair zijn bij vogels.
  • Hulst (Ilex aquifolium): kan ook als haag geplant worden. De rode bessen worden gegeten tussen december en maart als ze zoeter smaken na de vorst.
  • Meelbes (Sorbus aria): rode vruchten
  • Zure kers (Prunus cerasus
  • Vuilboom of Sporkehout (Rhamnus frangula): hoge ecologische waarde, de onzichtbare bloemen zijn rijk aan honing en trekken hommels, bijen, wilde bijen en vlinders aan. Bloeit van voorjaar tot de herfst! De bessen worden gewaardeerd door de merel, zanglijster en zwartkop.
  • Inlandse vogelkers (prunus padus): de kleine, zwarte vruchten zijn rijp in juli en augustus. Amerikaanse vogelkers is een invasieve exoot die de inlandse soort verdringt en best te vermijden. Deze vruchten hangen in trossen en zijn rijp eind augustus-begin september. De vogels verspreiden de pitten waardoor vooral de Amerikaanse vogelkers snel uitbreidt.
  • Berk (Betula pubescens/pendula): favoriet bij distelvink en sijs maar ook mezen en boomkruipers zijn erin actief.
  • Zwarte els (Alnus glutinosa): in de winter zoeken grote zwermen sijzen naar de zaadjes van de Els. Groeit graag in vochtige grond, naast het water.
  • Zomereik (Quercus robur): lokt veel mezensoorten die op zoek zijn naar rupsen en de eikenbladroller. De Vlaamse gaai verzamelt de eikels als wintervoorraad.
  • Beuk (Fagus sylvatica): lokt veel verschillende vogels zoals vinken, appelvink, goudvink, koolmees, zwarte mees en keep.
  • Hazelaar ( Corylus Avellana): grote bonte spechten, Vlaamse gaaien en boomklevers houden van de afgevallen noten.

Ook interessant om te lezen: