Kuipplanten overwinteren
Kuipplanten

Het is heerlijk om in de zomer je terras vol kuipplanten te hebben staan. Je creëert een groene oase op je terras die – bij een goede plantenkeuze – ook veel bestuivende insecten lokt! Groen en leven!

Het nadeel van deze terrasplanten is dat ze vaak geen vorst verdragen en dus moeten overwinteren op een andere locatie. Waar ga je de kuipplanten best overwinteren? Of misschien nog beter, welke kuipplanten moeten niet versjouwd worden na de zomer?

Geranium kupplanten
Geranium

Welke planten moeten in de winter naar binnen?

Alle bloeiende, tropische en subtropische planten moeten naar binnen. Ook eenjarige bloeiers zoals geranium, petunia en dergelijke overleven geen vorsttemperaturen.

Vaste planten van bij ons kunnen wel buiten overwinteren. Je hebt bladverliezende en bladbehoudende vaste planten. De bladverliezende soorten verliezen hun blad en vriezen vaak tot op de grond af maar ze zullen in het voorjaar vanzelf opnieuw schieten. De bladbehoudende soorten blijven wintergroen.

Kuipplanten voor de deur

Welke kuipplanten zijn winterhard?

Wil je geen kuipplanten versjouwen of wil je ook geen exotische terrasplanten überhaupt, dan kan je kiezen voor vaste – liefst inheemse- planten die goed gedijen in potten. Houd er rekening mee dat je de planten een juiste standplaats geeft want niet alle vaste planten gedijen in volle zon zoals subtropische bloeiende planten. Bovendien moet je eraan denken dat vaste planten maar een korte periode bloeien op enkele uitzonderingen na. Je kiest dus best voor een variatie in bloeitijd zodat er altijd iets bloeit op je terras. Dit is ook het meest interessant voor de insecten. Hieronder enkele voorbeelden volgens standplaats.

Vaste planten voor schaduw: Hosta’s, Helleborus, varen soorten, skimmia, astilbe, …

Vaste planten voor zon: Sempervivum, Echinacea, lavendel, Hysop, rozen, Lupinen, Verbena bonariensis, kogeldistel, prachtkaars (gaura lindheimeri), Salvia nemorosa, kattenkruid Nepeta, herfstasters, sedum, Reigersbek (Erodium hymenodes),…

Vaste planten voor halfschaduw: Photinia of glansmispel, (herfst)anemonen, Hortensia soorten, …

Mandelville
Mandeville

Wanneer moeten de terrasplanten naar binnen?

De regel is om de terrasplanten zo lang mogelijk buiten te laten staan. Maar let op: als het echt gaat vriezen, moeten de gevoelige planten binnen. Anders kom je voor nare verrassingen te staan. Zolang de kuipplanten buiten staan, lijken ze wel wat nachtvorst aan te kunnen maar als ze eenmaal binnen komen, worden de bladeren toch bruin en vallen ze af. De omschakeling van koud naar iets warmer, is vaak voldoende als ze teveel nachtvorst hebben gehad.

De ene plant is sterker dan de andere maar ook Oleanders die echt sterk zijn, gaan in potten een serieuze slag krijgen van de vorst als je ze buiten laat staan. Gevolg is dat je ze in het voorjaar moet terug snoeien en dat je geen bloemen meer krijgt als ze teveel energie in nieuw blad moeten steken.

Vaak is het een combinatie van koude, veel vocht en tocht wat de planten de das om doet. Houd ook rekening met de herkomst van de planten. Sommige planten verdragen totaal geen vorst en moeten dus vanaf eind oktober-begin november al binnen worden gezet.

Jonge planten verdragen uiteraard ook minder koude dus die moet je sneller naar hun overwinteringsplaats verhuizen.

Bougainvillea
Bougainvillea

Waar kan ik planten laten overwinteren?

Algemene richtlijnen

Je moet een onderscheid maken tussen de bladbehoudende kuipplanten en de bladverliezende soorten.

Bladbehoudende soorten hebben veel licht nodig in de winter en ook af en toe water (om de drie weken). De temperatuur is idealiter tussen 5 en 12°C, liefst zo laag mogelijk naargelang de planten aankunnen. Sommige planten zoals Hibiscus, Bougainvillea en Mandeville hebben tussen 12 à 16 °C nodig.

Bladverliezende soorten hebben minder licht nodig en overwinteren tussen 5°C en 8°C. Ze hebben ook maar om de drie weken een beetje water nodig. Zet ze echter niet in een donkere ruimte bij hoge temperaturen, dat komt niet goed. Heb je ze vrij donker overwintert, verhuis ze dan vanaf februari naar een lichtere, koele plek.

Sommige kuipplanten hoeven niet naar binnen maar kan je overwinteren op een vochtvrij plaats tegen een warme gevel van het huis. Het is erg belangrijk dat ze uit de tocht en beschut staan tegen de regen. De kluit moet in de winter kunnen opdrogen.

Strelitzia - paradijsvogelplant
Strelitzia, paradijsvogelplant

Specifiek richtlijnen voor de meest favoriete soorten

Abutilon: lichte standplaats bij 12-15°C. Bij lagere temperaturen verliest ie zijn blad, dat hij in het voorjaar terug zal ontwikkelen. Matige watergift. Sterk terugsnoeien in het najaar en eventueel nog eens in het voorjaar.

Bougainvillea: overwinteren bij 10 à 16°C op een lichte plaats. Om de twee weken een beetje water geven. Verdraagt absoluut geen nachtvorst dus op tijd binnen halen. Snoeien kan in het najaar en het voorjaar.

Hibiscus: verdraagt geen nachtvorst, overwinteren bij 10 tot 16°C, niet warmer en voldoende licht. Water beperken tot 3 wekelijkse gietbeurt. Snoeien in het voorjaar.

Agapanthus of Afrikaanse lelie: vorstvrij overwinteren tussen 2 en 8 °C en voldoende licht. Eén watergift per maand in de winter.

Agave
Agave

Agave: net vorstvrij (2°C) in een lichte ruimte overwinteren en zeer weinig water geven in de winterperiode.

Dadelpalm of Phoenix canariensis: vorstvrij overwinteren bij 5°C, verdraagt lichte nachtvorst. Of buiten heel goed inpakken tegen de kou en vocht. Zeer weinig water geven.

Citrusplanten en sinaasappelboompjes: overwinteren op een koele, lichte plaats tussen 5 en 12°C. Weinig water geven in de winterperiode.

Burgmansia: bij de eerste nachtvorst binnen halen. Overwinter op een licht plaats bij 5 à 10°C. Deze plant laat zijn bladeren meestal vallen dus iets donkerder overwinteren kan ook. Zeer weinig water geven in de winterperiode.

Mandevilla: overwinteren bij 10-16°C op een lichte plaats met watergift om de 2 weken. Bij bladval zeer weinig water geven.

Strelitzia of paradijsvogelbloem: overwinteren bij 5 tot maximum 14°C en op een lichte plaats. Weinig tot geen water geven in de winter.

Oleander: overwinteren op een lichte plaats bij 5 tot 12°C. Bij zachte winters kan hij ook buiten tegen de gevel overwinteren of onder een afdak. Regen moet absoluut vermeden worden in combinatie met koude temperaturen. Planten met dubbele bloemen zijn minder bestand tegen wat vorst en overwinter je sowieso op een vorstvrije plaats.

Olijfboompje: tussen 2 en 8°C overwinteren op een lichte standplaats met weinig watergift.

Kuipplanten overwinteren in je woonkamer?

Kuipplanten die je in de woonkamer overwintert, staan veel te warm. Hierdoor gaan ze vroegtijdig uitlopen of in de winter zelfs binnen bloeien. Bovendien neemt de kans op ziektes zoals witte vlieg, bladluis, schild- of dopluis toe als je de planten warm overwintert.

Kuipplanten insectenvrij overwinteren

Weet je dat spint, trips, witte vlieg, schild- en dopluizen overwinteren? Dit kan – afhankelijk van het insect - in de potgrond, tussen de stengeloksels of op de stengels en bladeren. In het voorjaar komen ze bij de eerste warmte weer tevoorschijn. Het is daarom aangeraden om schadelijke insecten aan te pakken vooraleer je de planten verhuist naar de overwinteringsplaats. Meestal staan de planten daar dicht bij elkaar en kunnen ze elkaar trouwens besmetten.

Meer weten over bladluis, spint, trips, witte vlieg, dopluizen?

Schadelijke insecten komen als planten niet optimaal kunnen groeien. Te kleine potten, geen goede potmengeling, chemische meststoffen, geen goede standplaats, te tochtig of te vochtig, te droog, te warm in de winter… Planten die geen optimale groeiomstandigheden kennen, krijgen daardoor stress waardoor ze gevoelig worden voor plaaginsecten en schimmels.

Meer lezen over plantenstress?

Hoe zorg je voor sterke planten?

Er zijn verschillende aandachtspunten:

  • Kies een juiste potgrootte in functie van de groeikracht van de kuipplant voor 1 jaar. Zet dus ook geen klein plantje in een reuzepot.
  • We verkiezen om de planten in een mengeling van potgrond, wormenaarde en lavameel te planten. Wormenaarde zorgt voor een levende bodem vol goede micro-organismen en schimmels waar elke plant bij gebaat is. Lavameel stimuleert het bodemleven en verlucht de grond.
  • Bijmesten kan je gedurende het groeiseizoen door regelmatig een laagje wormenaarde boven op de potgrondmengeling te leggen. Vermijd vloeibare chemische meststoffen, deze verzuren de potgrond waardoor je bodemorganismen afsterven en planten verzwakken.
  • Zitten de potten vol wortels, verplant ze dan in het voorjaar als ze terug naar buiten gaan.
  • Zet de planten op de juiste standplaats.
  • Geef water in functie van de behoefte van de plant en in functie van het seizoen. Bouw de watergift af vanaf half augustus-begin september zodat ze met een vrij droge kluit kunnen overwinteren.

Kuipplanten snoeien

Ik verkies om de bladverliezende soorten voor de overwintering te snoeien, dan nemen ze minder plaats in. De bladbehoudende soorten snoei je beter na de winter. Dan kan je dorre en lelijk geworden takken, weg snoeien. Ook Oleanders die buiten beschut hebben overwinterd, moeten vaak wat bij gesnoeid worden in het voorjaar.

Spint op oleander
Spint op oleander

Wat helpt kuipplanten overwinteren?

Stop met bemesten vanaf half augustus en bouw de watergift af. Vanaf augustus wordt de daglengte terug korter (minder licht) en de temperatuur (vooral de nachttemperatuur) lager. Daarmee komt er meer vocht in de lucht en gaan de planten zelf minder water verdampen. Dit betekent dat je de planten minder water moet geven dan in de zomer. Voor kuipplanten is dit essentieel. Een natte kluit bij lage temperaturen en weinig daglicht zorgt voor wortelrot.

Zorg dat je de planten zowel in de herfst als in de lente afhard. Zet in het voorjaar na de ijsheiligen de kuipplanten eerst buiten in de schaduw en haal ze ’s nachts terug binnen. Na 1 à 2 weken afharden kunnen ze dan op hun definitieve plaats worden gezet. In het najaar laat je de kuipplanten zolang mogelijk buiten zodat ze spontaan afharden.

Ook interessant om te lezen: