Kruiden oogsten en bewaren

Wanneer moet je kruiden oogsten? Wat is het beste moment om kruiden te oogsten? Hoe kan je kruiden bewaren en drogen? Of toch invriezen?

Oogsttijd en manier van oogsten

kruiden oogsten en drogen

Voor dagelijks gebruik kan je van het voorjaar tot in de herfst steeds vers blad of bloemen plukken van het kruid dat je in de tuin hebt geplant. Kleine topjes en bloemen kunnen gewoon met de hand worden afgeplukt.

Anders is het als je kruiden wilt bewaren voor de winter. Elk kruid heeft op een bepaald moment in de zomer of de herfst zijn hoogtepunt om te oogsten. Op dat moment geurt het kruid het sterkst en is het rijk aan geneeskrachtige stoffen. Het is dus belangrijk om de meest gunstige oogsttijden te ontdekken en te kiezen. Een zomer vol zon of een regenachtige zomer speelt uiteraard ook een rol.

Als algemene regel geldt dat kruiden die voor hun bladeren worden gekweekt, moeten worden geoogst voordat ze bloeien. Nadat ze bloeien, verliezen de meeste kruiden hun smaak of worden ze bitter. Je wilt ook de bladeren plukken als ze zacht zijn en de hoogste hoeveelheid olie bevatten, die smaak en geur levert. Voor de meeste kruiden is de beste tijd om te plukken 's morgens vroeg, net als de dauw verdampt, maar vóór de hitte van de dag.

Veel bloeiende kruiden, zoals lavendel, bernagie en kamille, moeten worden geoogst voordat de bloemen volledig open zijn.

Oogst kruiden die zijn gekweekt voor hun zaden, zoals dille, venkel, koriander en karwij, terwijl de zaaddozen van kleur veranderen.

Oogst vroeg en vaak om planten aan te moedigen om nieuwe groei te produceren. Het is prima om een overblijvende plant tot ongeveer de helft van zijn lengte terug te snoeien. Veel culinaire kruiden, waaronder bieslook, basilicum, munt, peterselie en oregano groeien snel terug en profiteren van het constante snoeien.

tip

Tip: Verzamel lavendel en dragonbloemen begin juli en snij de planten terug tot ongeveer de helft van hun oorspronkelijke hoogte om een tweede bloei in de herfst te bevorderen.

Eénjarige kruiden kan je oogsten tot aan het begin van de vorst. Meerjarige kruiden knip je best maar tot eind augustus af. Zo kunnen de planten nog hergroeien vóór de eerste nachtvorst. Nog oogsten na eind augustus kan nieuwe groei stimuleren die niet zal afharden vóór de kou van de winter waardoor de planten kunnen afsterven.

Van sommige geneeskrachtige kruiden worden de wortels geoogst. Dit gebeurt meestal in de herfst. Steek niet meer wortelstukken met de spade af dan de plant kan missen, ze moet nog kunnen verder groeien. Hierbij denken we aan alant, valeriaan en engelwortel.

Kruiden bewaren

Bijna altijd smaken kruiden het best als ze direct vers worden gebruikt na het oogsten. Na het plukken neigt hun smaak en aroma veel te snel te verslechteren. Als je ze niet kort na de oogst kunt gebruiken, zijn er verschillende korte termijn opslagmethoden die worden aanbevolen om hun smaak enkele uren tot een paar dagen te houden.

Verschillende langgerekte kruiden, zoals basilicum, koriander en peterselie, kunnen even worden bewaard in een glas water zoals snijbloemen. Knip gewoon de uiteinden en steek ze in een glas met een paar centimeters water. Plaats ze op het aanrecht maar uit de zon of buiten op de vensterbank in de schaduw.

Veel verse kruiden, waaronder rozemarijn, bieslook en tijm, kunnen een week of langer in de groentebak van uw koelkast worden bewaard. Voor de beste smaak, wikkel ze in een vochtige handdoek en plaats ze in een open of een geperforeerde plastic zak. Niet spoelen tot vlak voordat ze worden gebruikt. Houd er rekening mee dat hoe langer kruiden worden opgeslagen hoe groter hun smaakverlies zal zijn.

Kruiden drogen

Voor langdurige bewaring en om de hoogste smaak en kwaliteit te behouden, kan je overwegen om kruiden te drogen. Gedroogde kruiden kunnen in principe twee of drie jaar worden bewaard maar je moet ze echt binnen een jaar gebruiken. Na een jaar zijn ze niet meer zo smakelijk en geurig.

Kruiden drogen in de zon, de oven of in de dehydrator wordt niet aanbevolen, omdat de kruiden te veel smaak en kleur verliezen.

Verkies de methode die al van oudsher gebruikt wordt en nog altijd prima dienst doet! Snijd de kruiden af op een zonnige ochtend als de dauw is opgedroogd maar de middaghitte nog niet is doorgebroken. Na het oogsten schud je de takjes eens goed op om verborgen insecten eruit te laten vallen.

Vochtarme kruiden drogen

Om stevige, vochtarme kruiden, zoals rozemarijn, tijm, dille, bonenkruid, salie en peterselie, te drogen, snijd hele takken van de plant en spoel ze voorzichtig in koud water. Bind de stekken in kleine trossen en hang ze ondersteboven in een donkere, goed geventileerde en stofvrije kamer. Ze zijn meestal droog binnen 2 tot 3 weken.

De gedroogde bladeren kan je van de stengels doen met je handen en verkruimelen. Bewaar ze in een luchtdichte container, dit is zeer belangrijk! Verpletter of maal ze fijner vlak voor gebruik.

Kruiden met zachte bladeren drogen

Kruiden met grote, zachte bladeren en een hoog vochtgehalte, waaronder laurier, basilicum, citroenmelisse, lavas, munt, citroenverbena en dragon, moeten snel worden gedroogd om schimmel te voorkomen.

Je kunt deze kruiden drogen op frames of ramen bedekt met gaas. Selecteer de beste bladeren van de stelen en leg ze in een enkele laag op het droogrek. Draai de eerste dagen de bladeren regelmatig. Na ongeveer een week, wanneer de bladeren volledig droog zijn, kan je ze bewaren in goed gesloten containers voor later gebruik.

Kruiden die omwille van de zaden worden geoogst, bind je ook in losse bosjes en hang je op dezelfde manier te drogen. Eronder leg je wel een handdoek of keukenpapier want daar gaan de rijpe, afvallende zaden op terecht komen. Nadien ga je het zaad in een fijn zeef doen en schudden zodat het blad en stof bovenaan komt te liggen. Dit kan je vervolgens wegblazen zodat de zaadjes uiteindelijk alleen overblijven.

De wortels van geneeskrachtige kruiden worden afgeborsteld onder stromend water en afgedroogd. Grote wortels snijd je in kleine stukken. Met behulp van een stopnaald en stevig garen rijg je ze aan elkaar en hang je ze te drogen.

Kruiden invriezen

Een andere eenvoudige methode om kruiden te conserveren, is om ze in te vriezen. Was de kruiden eenvoudig en dep ze droog. De meeste kruiden kun je plat in een plastiek zakje leggen en als geheel invriezen. Je kan dan telkens een klein stukje van het bevroren kruid afbreken als je het wilt gebruiken. Kervel voor een soep of saus verpulver je best in de plastiek zak terwijl deze nog bevroren is. Een andere optie is om de kruiden voordien klein te hakken en ze vervolgens te verdelen per kleine portie in een ijsblokvormpje met een beetje water.

tip

Tip: Je kunt feestelijke drankjes maken door takjes munt en lievevrouwbedstro te bevriezen. Na het wassen, hak de kruiden fijn en plaats ze in ijsblokjes. Vul de trays met koud water en vries ze in tot gebruik.

Basilicum, bernagie, bieslook, dille, citroengras, munt, oregano, salie, bonenkruid, dragon, kervel en tijm bevriezen allen goed en behouden hun kwaliteit enkele maanden.

Lees de volledige kruidentuin gids in pdf

kruiden boek

Lees de volledige kruidentuin gids

Inleiding kruidentuin gids

1) Kruiden in de geschiedenis

2) Kruiden zaaien

3) Kruiden kweken

4) Ziekten en plagen in de kruidentuin

5) Grond klaarmaken voor kruiden

6) Kruiden vermeerderen

7) Overwinteren kruiden?

8) Kruid of onkruid?

9) Tips en tricks rond kruiden

10) Kruiden oogsten en bewaren