Heb jij een rozenstruik in je tuin? Dan ben jij bij de gelukkigen! Een rozenstruik doet je niet alleen wegdromen van een romantische avond, ze kan er letterlijk toe bijdragen. Rozen, en dan vooral geurende rozen, zijn immers een geschenk om te verwerken in gerechten en gebak.
Rozen eetbaar?
De rozenblaadjes van alle rozen zijn eetbaar, tenminste als ze biologisch geteeld werden. Snijrozen die je koopt bij de bloemist kan je niet eten. Ze werden niet gekweekt voor consumptie en bevatten residu’s van chemische bestrijdingsmiddelen die niet mogen gebruikt worden op consumptiegewassen.
Geurende rozen en rode rozen zijn het meest geliefd in de keuken. Hoe sterker de geur van de bloem, hoe sterker de smaak.
Eetbare rozenblaadjes zitten vol vitamines en antioxidanten en zijn in die zin zeker en vast gezond voor ons lichaam.
Rozen kunnen zowel in hartige gerechten als zoete desserts of drankjes gebruikt worden. In onze cultuur worden ze vooral verwerkt in zoete gerechten terwijl de Indiase en Marokkaanse keuken ze verwerken in hartige schotels.
Rozenbloemblaadjes worden ook verwerkt tot essentiële olie, rozenolie, rozenzalf en rozenwater.
Recepten met rozenblaadjes?
Rozenthee: enkele rozenblaadjes overgieten met heet water. Behalve dat het lekker smaakt heeft dit ook een antibacteriële werking en helpt het urinewegeninfecties te verlichten.
Geparfumeerd water: water vermengd met limoensap, muntblaadjes en rozenblaadjes geven een frisse zomerse smaak aan je drank.
Gesuikerde rozenblaadjes als dessert: smeer de rozenblaadjes in met vers eiwit dat lichtjes is opgeklopt. Strooi fijne suiker (geen poedersuiker) over de blaadjes of doop ze erin. Laat de blaadjes drogen op een vel bakpapier op 35°C in de oven. Dit duurt gemiddeld een uur. Ze kunnen gedroogd een week tot tien dagen worden bewaard in een luchtdichte verpakking.
Rozensuiker: doe suiker op een bodem van een pot en strooi hierover een laag rozenblaadjes. Laat dit twee weken staan op een koele, donkere plaats. De suiker gaat de rozensmaak opnemen en kan nadien verwerkt worden in gebak. De rozenblaadjes kan je ook pletten met een vijzel en vermengen met de suiker, die wordt daardoor lichtroos.
Rozen taart: gesuikerde rozenblaadjes kunnen gebruikt worden als decoratie op taarten. Fruittaart met kersen of vijgen smaken extra lekker met rozenblaadjes.
Rozenlatte met kardemon: breng 1 kop melk, ½ kop room en 6 geplette kardemompeulen aan de kook. Voeg 2 eetlepels rietsuiker toe en laat doorkoken. Voeg een theelepel rozenwater en een espressokoffie toe. Versier met rozenblaadjes.
Zomercouscous: kook de couscous gaar. Stoom klein gesneden worteltjes en courgette gaar. Voeg bieslookbloemetjes, tijm en fijngehakte rozenblaadjes toe samen met rode aalbessen. Zonnebloempitjes roosteren en eveneens toevoegen. Deze zomercouscous is lekker bij lamsvlees.
Rozenbottels eetbaar?
In de herfst als de rozen zijn uitgebloeid, krijgen sommige rozenbottels. Rozen met bottels of bottelrozen vind je zowel in struikrozen als klimrozen. De wilde, botanische rozen zijn het meest bekend om hun bottels. Wil je bottels hebben, mag je de bloemen niet wegknippen!
De kleur van de rozenbottels varieert naargelang de rozensoort van geel, oranje, dieprood tot zelfs zwart en purper. Ook de vorm verschilt van rond, peervormig of langwerpig, dik of dun. Wacht tot de rozenbottels hun volle kleur hebben gekregen vooraleer je ze plukt en verwerkt in gerechten. Rauwe rozenbottels smaken bitter en zuur. De pluktijd situeert zich tussen augustus en december. Wacht echter niet tot december om te plukken want dan zullen de vogels je voor zijn geweest. Lijsters en merels zijn er zot van maar ook de putter en andere zaadeters peuteren de zaadjes uit de rozenbottels.
Rozenbottels zijn rijk aan vitamine C, zelfs meer dan in citroenen of appelsienen. Pluk de rozenbottels als ze goed gekleurd zijn en nog hard, dan is het vitaminegehalte het hoogst. Niet alle rozenbottels zijn even smakelijk. Er zijn echter geen giftige rozenbottels.
Het plukken van rozenbottels is geen evidentie. Meestal hangen ze aan rozenstruiken met stekels dus gebruik goede handschoenen waardoor de stekels je niet kunnen deren. Ook voor het wassen en reinigen van de rozenbottels doe je best rubberen handschoenen aan.
Welke rozen geven de beste rozenbottels
Hierbij een lijstje:
- Rosa canina of hondsroos: een inheemse rozenstruik met helrode, grote bottels.
- Rosa villosa (bottelroos): Rosa villosa is de beste inheemse roos voor het oogsten van bottels. De bottels zijn rood en ovaal.
- Rosa tomentosa of viltroos: afsplitsing van rosa villosa.
- Rosa rugosa of rimpelroos of Japanse bottelroos: grootste en lekkerste rozenbottels, ideaal voor jam. Rimpelroos is echter een invasieve soort in de natuur en plant je best niet in je tuin. Ze werd in het verleden veel aangeplant in duingebieden als openbaar groen. Daar kan je ze plukken. Vogels verspreiden deze soort over grote afstanden via het eten van de zaden.
- Rosa rubiginosa of Eglantier: inheemse rozenstruik, één van de mooiste wilde rozen. Ze draagt in de herfst vuurrode bottels.
- Rosa pimpinellifolia of duinroos: zeldzame inheemse rozensoort met aanvankelijk rode bottels die later zwart kleuren.
- Moschata-hybriden: sterke struikrozen met bloemen in trossen. Vaak geurend en in het najaar bottels.
- Gallicarozen: kleine struikroos, al bekend in de oudheid en vooral door de Fransen veredeld. De rozenbottels zijn ei- tot bolvormig, oranje tot bruinachtig van kleur.
- Ramblerrozen: ziektevrije klimrozen met veel kleine bottels in de herfst.
- Rosa nitida, wilde roos of glansroos: inheemse plant met oranjerode rozenbottels.
- Rosa damascena (met als ondersoort Rosa Alba): oude rozensoort, koningin onder de rozen met zeer geurende, half open tot open bloemen die culinair geprezen worden. Ze dragen behaarde rozenbottels.
Waarvoor worden rozenbottels gebruikt?
Verse rozenbottels worden verwerkt tot jam, als siroop of likeur, tot puree of als vulling in gebak. Gedroogde rozenbottels worden gebruikt om thee van te maken.
Recepten met rozenbottels
Rozenbotteljam
Ingrediënten:1 kg rozenbottels zonder kroontjes, 600 gr geleisuiker en sap van 1 citroen.
Rozenbottels moeten eerst in water gekookt worden gedurende 50 minuten vooraleer je ze als jam kan verwerken. Zorg dat de rozenbottels ruim onder water staan als je ze kookt.
Als de rozenbottels tot moes zijn gekookt, kan je ze door een passerzeef (passe-vite) persen, er blijft gemiddeld 600 ml pulp over. De pulp verwerk je samen met gelei en citroensap tot jam. Rozenbotteljam blijft een beetje loperig.
Rozenbottelchutney
Nog heerlijker dan de tomatenchutney is de rozenbottelchutney. Om de chutney te kunnen maken, maak je eerst rozenbotteljam.
Ingrediënten voor de chutney: 1 gesnipperde en gebakken ui, 1.5 cm gember, 400 gr kersttomaten, rasp van citroen, 1 rode pepertje, 100 g suiker, kaneel en 1 kardemompeul, 4 el sherryazijn en 125 ml water.
Alles samenvoegen in een pan en 30 min zachtjes laten koken. Vervolgens de rozenbotteljam toevoegen en nog 5 minuten doorkoken. Kokend in bokalen doen en afsluiten met een deksel. Lekker bij kaas en brood.
Algemene info over rozen
Wil je meer weten over
- Rozen soorten
- Rozen planten
- Rozen snoeien
- Rozen bemesten
- Het belang van rozen voor de biodiversiteit
Ook interessant om te lezen:
Esmeralda heeft Biogroei in 1992 opgericht om biologische tuinproducten beschikbaar te maken voor tuiniers. Gepassioneerd door de natuur en tuinieren, leeft zij de Biogroei-filosofie als een vanzelfsprekendheid in haar leven. De nieuwsbrieven, bioblogs en veel van de content op de website zijn volledig van haar hand...
