De bodem onder onze voeden is het meest alledaagse wat we ons kunnen voorstellen. Elke dag lopen we erop zonder na te denken, we verharden en bewerken onze grond, we halen er grondstoffen uit voor ons welzijn…en eigenlijk hebben we geen idee van de impact. Zelfs wetenschappers beseffen momenteel dat ze nog maar 0.01% van de bodem kennen terwijl ze vroeger dachten er al 10% van te begrijpen.
Net zoals we bovengronds de voedselketen kennen, is er ondergronds het bodemvoedselweb. Deze biotoop onder onze voeten herbergt zelfs 25% van de biodiversiteit ter wereld en is de basis van 95% van het voedsel dat we eten. Bovendien zouden gezonde bodems vol bodemleven de grootste opslagplaats voor koolstof kunnen zijn, wat essentieel is in het kader van de klimaatopwarming.
Maar onze bodems zijn jammer genoeg geen gezonde, levende bodems meer. De laatste 100 jaren zijn de bodems steeds meer verarmd qua biodiversiteit. Sommige bronnen spreken momenteel zelfs van een verlies van 85% en dat proces is gaat nog altijd verder. Redenen zijn onder andere pesticiden, bodembewerking, overmatige bemesting en verkeerd kalken… en daar hebben zowel de landbouw als de particuliere tuinen hun aandeel in.
De bodemkwaliteit in particuliere tuinen
Bodemonderzoeken tonen ons dat onze particuliere tuinen in het algemeen teveel kalk en teveel meststoffen in de bodem hebben.
Bekalken van de bodem
Kalk en voornamelijk zeewierkalk werd de laatste 30 jaren gepromoot als zijnde noodzakelijk voor een goed opname van meststoffen. Het werd bij vele mensen een routine om jaarlijks te kalken. Als je echter blijft kalken zonder de testen of je bodem dit nodig heeft, dan ga je op termijn teveel kalk strooien. En dit zorgt even goed voor problemen als een te lage zuurtegraad. Wil je hier meer over weten ken je tuingrond? Wil je meer weten over zeewierkalk en lavameel?
Meststoffen strooien
De bodems van privétuinen bevatten ook teveel stikstof en fosfor. Deze meststoffen sijpelen door naar de ondergrond en komen in het grondwater terecht wat zorgt voor vervuiling van onze waterlopen.
Misschien ben je ervan overtuigd dat je gras sowieso niet zonder stikstof kan. Stikstof zorgt inderdaad voor meer grasmassa en mooi groen gras. Maar teveel stikstof geven leidt ook tot dunnere celwanden van de grassprieten, schimmels in het gras, zwakker om te betreden, minder hittebestendig en vorstgevoeliger. Vooral in het najaar nog stikstofmeststof strooien op je gazon is erg slecht. Geïnteresseerd in een alternatieve aanpak voor gazonproblemen?
Wat de fosfaat betreft: fosfaten die we geven via meststoffen worden voor het grootste deel niet opgenomen door de plantenwortels. Ze moeten eerst door specifieke bacteriën en schimmels omgezet worden tot een opneembare voedingstof. De bacteriën en schimmels krijgen hiervoor in ruil koolstofverbindingen.
Heb je geen actieve bodem, dan stapelt de gegeven fosfor zich steeds meer op in de ondergrond en spoelt het uit. Er is momenteel een buffer aan fosfaten in de gronden aanwezig (70% van privétuinen hebben een hoog tot zeer hoog fosforgehalte), we moeten alleen maar het bodemleven stimuleren om ze vrij te maken.
Meer weten over gangbare handelsmeststoffen?
Conclusie
Er is een rechtstreeks verband tussen de bodemkwaliteit (en hoe wij deze beïnvloeden) en de biodiversiteit in de bodem. Meststoffen en pesticiden werken verzurend en doden daardoor het bodemleven af. Ook grondbewerkingen zoals spitten en frezen zijn nefast voor het bodemleven.
Wat het nog erger maakt: samen met de biodiversiteit in de ondergrond, verdwijnt ook de biodiversiteit bovengronds.
Relatie tussen de biodiversiteit ondergronds en bovengronds
Een gezonde, levende bodem krioelt van de bacteriën, schimmels en kleine en grotere organismen. Samen vormen ze ondergronds een ecosysteem. Dit biodivers ecosysteem zorgt voor onnoemlijk veel interacties tussen bodem, planten en dieren, zowel ondergronds als bovengronds.
Hier maar enkele voorbeelden tot wat de bodembiodiversitetit leidt…
- Bacteriën en schimmels breken organisch materiaal (bijvoorbeeld afgestorven plantenresten) af in de grond.
- De bacteriën gaan deze voedingsstoffen opslaan in hun organismen waardoor het niet meer uitspoelt. Planten doen dit trouwens ook, niet alleen gecultiveerde planten maar ook onkruiden slaan voedingsstoffen op.
- Bacteriën en schimmels verbeteren de bodemstructuur dankzij de afgifte van slijmige stoffen waardoor water kan worden vastgehouden en licht kan doordringen in de bodem.
- Schimmels gaan relaties aan met planten en bomen en vormen als het ware een verlengstuk van hun wortels waardoor de planten en bomen in diepere grondlagen water en voedingsstoffen kunnen opvissen.
- Schimmels breken lignine en cellulose af. Maar schimmels pakken ook zwakke planten en bomen aan.
- Sommige schimmels eten aaltjes maar omgekeerd geldt ook dat bacteriën en schimmels gegeten worden door bepaalde aaltjessoorten en protozoa.
- Protozoa (pantoffeldiertjes, amoeben…) zijn net als bacteriën massaal aanwezig in een gezonde bodem. Ze eten dagelijks 10.000 bacteriën waardoor de – in de bacteriën opgeslagen voedingsstoffen- die ze zelf niet nodig hebben, uitgescheiden worden en beschikbaar komen voor de planten.
- Pissebedden, spinnen, mijten, slakken, regenwormen, mieren, zandbijen, mollen, woelmuizen enz. vormen de grotere bodeminsecten die gedeeltelijk bovengronds, gedeeltelijk ondergronds leven en ieder een functie hebben in het geheel.
Dankzij een levende bodem vol micro- en macro-organismen gaan planten en bomen bovengronds goed groeien. Omgekeerd geldt ook dat hoe meer verscheidenheid aan planten bovengronds, hoe meer biodiversiteit aan beestjes ondergronds.
Koolstof wordt opgeslagen in een levende bodem, wat grote impact heeft op ons klimaat en dus op het leven op aarde. Maar het koolstofgehalte in de bodem vormt ook de basis voor de biodiversiteit, gezondheid en vruchtbaarheid van de bodem.
Water wordt in een levende bodem vastgehouden zoals bij een spons wat essentieel is voor ons leven en dat van de planten. Bij gebrek aan regen, geeft het water vrij. Bij teveel regen, kan het water bufferen.
Planten en bomen trekken insecten, vogels en kleine zoogdieren aan… ze vormen als dusdanig een voedselbron voor nieuw leven. 75% van de voedselgewassen is wereldwijd afhankelijk van bestuiving door dieren.
Alles is met alles verbonden.
Hoe de bodemkwaliteit verbeteren in je tuin?
De natuur die momenteel snel verdwijnt, kunnen wij terug herstellen. Dit begint in onze eigen tuin! Met eenvoudige tips aan de slag...
- Gebruik alternatieven om je bodem en potplanten te voeden. Hierbij denk ik aan wormenaarde, bokashi, lavameel en mulchen: dit stimuleert je bodemleven!
- Vermijd grondbewerkingen, het bodemleven zal voor jou de grondbewerkingen uitvoeren.
- Zorg voor een grote verscheidenheid aan planten, struiken en bomen. Zet geen grote partijen planten van dezelfde soort maar varieer zoveel als mogelijk. Verhoog de biodiversiteit dus zowel met levende als met dode materialen in je tuin.
- Knip indien er gesnoeid moet worden, de plantenresten bovengronds af en laat ze liggen op de grond. Dit noemen we maaimulchen. Zo komen de voedingsstoffen die in de planten zijn opgeslagen terug in de bodem terecht.
- Laat alle organismen leven, ze zijn een onderdeel van het geheel.
- Kies voor oude fruitboomrassen die uitgroeien tot rustieke bomen als je plaats hebt voor een boomgaard. Trek in je boomgaard bestuivers, vogels en vleermuizen aan. Meer weten hoe je dit doet? Hierbij de nodige linken: het belang van vleermuizen, hoe trekken we zoveel mogelijk vogels aan?, Insectenhotels
- Zet inheemse bloemen en planten in je siertuin, rekening houdend met je grondsoort en de plaats (zon, halfschaduw of schaduw) waar je ze wilt planten.
- Kies biologische zaden voor je groentetuin of kweek zelf je groenten- en bloemenzaden op.
- Gebruik zo weinig mogelijk hybridesoorten of genetisch gemanipuleerde rassen.
- Gebruik enkel natuurlijke producten in je vijver op basis van vijver op basis van gunstige micro-organismen om je vijver in balans te brengen of te houden.
- Roei invasieve soorten (planten en dieren) uit die zich bij ons gevestigd hebben omdat ze een onbalans creëren. Informeer en observeer goed zodat je geen inheemse soorten verward met de uitheemse. Een mooi voorbeeld daarvan is het zwart tweestippig lieveheersbeestje dat vaak wordt aangezien als het Aziatische lieveheersbeestje. Wil je het verschil kennen?
- Een stukje tuin echt wilde natuur laten.
- Woon je in de stad, gebruik elk stukje grond, muur of dak om je leefomgeving te vergroenen.
Als we allen kleine stapjes zetten, verandert er veel!
Wat doet Biogrowi ?
De natuur reguleert het klimaat en is daarom een onmisbare bondgenoot momenteel. Denk maar hoe we met een hittegolf beschutting gaan zoeken in het koelere bos. Groen in de steden kan de steden afkoelen. Het is een vicieuze cirkel. Door de ontregelende natuur ontstaat er klimaatverandering en klimaatverandering versnelt nog verder de vernietiging van de natuur.
Bossen wereldwijd zijn van levensbelang, denk maar aan de biodiversiteit, de voedselvoorziening, medicijnen, koolstofopslag, zuivering van lucht en water, herstel van ecostystemen, waterregulering en klimaatverandering. Daarom investeert Biogrowi in de aankoop van bos.
Met de GREEN Friday (black Friday) lieten we voor elke bestelling die op die dag werd geplaatst een boom planten. Maar onze ambitie gaat veel verder.
Bovendien is het onze missie dat iedereen een groen paradijs kan creëren in zijn eigen tuin op een duurzame manier. Daarom lees je op onze website veel info over hoe je dit kan realiseren en kan je altijd bij onze customer service terecht voor steun en advies.
Ook interessant om te lezen:
