Dit kleine vogeltje is heel onopvallend en moeilijk te spotten. Maar eens je weet waarop te letten, zal de boomkruiper zeker je hart stelen. Hij is niet alleen schattig en klein. Hij heeft ook een indrukwekkend talent om bomen te beklimmen, vandaar zijn naam. Verder kan je de snelheid zien waarmee hij tussen stammen kan navigeren zonder ze ook maar één keer aan te raken. Terwijl hij voedsel zoekt in spleten en kieren van de schors, biedt de boomkruiper fascinerend vermaak aan zijn toeschouwers! Hij helpt mee om je planten gezond te houden door insecten en spinnen op te eten die ze anders zouden kunnen beschadigen.
Dit schattige vogeltje wordt vaak over het hoofd gezien, maar het is eigenlijk een integraal onderdeel van het ecosysteem in bos en tuin!
Soorten boomkruipers
Boomkruipers zijn een soort van kleine vogels die voorkomen in Europa, Azië en delen van Afrika. Ze klimmen in bomen op zoek naar insecten, die het grootste deel van hun dieet vormen. Naast de gewone Europese boomkruiper, heb je ook de veel zeldzamere taigaboomkruiper en de kortsnavelboomkruiper.
Hoe herken je een boomkruiper?
Boomkruipers hebben een redelijk onopvallende verschijning. De Europese boomkruiper, Certhia brachydactyla, is vrij klein, met een lengte tot 12-13 cm, en is kleiner dan een mus. Hij heeft een ronde kop met een lange gebogen snavel en donkere ogen. Zijn rug is bruin-grijs gespikkeld en zijn buik zandkleurig. Hij heeft witte strepen boven zijn ogen, aan de zijkanten van zijn nek en midden op zijn rug. Op die manier is hij goed gecamoufleerd wanneer hij op een boomstam klimt.
Deze vogels hebben speciale aanpassingen aan hun lichaam, om zich beter te kunnen voeden. Voor een klein vogeltje, hebben ze een redelijk lange, gebogen snavel. Hiermee kunnen ze gemakkelijk insecten vinden tussen en onder de boomschors.
Zijn vleugels zijn niet erg sterk of geschikt voor lange vluchten. Hij heeft zich aangepast om boomstammen te beklimmen en om niet verder dan van boom tot boom te fladderen. Deze kruipers beschikken namelijk over speciale gebogen klauwen aan hun tenen. Dit geeft hen een goede grip op de boomschors. De lange stijve staartveren, anderzijds, helpen hen in evenwicht te blijven terwijl ze de stam en takken beklimmen. Deze specifieke fysieke kenmerken helpt hen om via een spiraalvormig traject van beneden naar boven in boomstammen te klimmen! Eens ze bovenaan een boom komen, vliegen ze naar een volgende boom en beginnen weer van beneden naar boven. In tegenstelling tot de boomklever, die zowel op en neerklimt op een boomstam, gaat de boomkruiper enkel van onder naar boven.
Welk geluid maakt een boomkruiper?
Het lied van de boomkruiper is niet alledaags. Ze produceren een sterke tie-iet en soms ook een hoge triller. Deze soort mag dan klein zijn in omvang, ze zijn zeker groot in persoonlijkheid!
Habitat en verspreiding van de Europese boomkruiper
Deze kleine zangvogel komt voor in bossen en struikgewas in Zuid- en Midden-Engeland en in vele delen van West-Europa. Zijn favoriete habitat is het gemengde loof- en naaldbos. Zeker als dit bos in de buurt ligt van open stukken park of heide. Daar kan hij volop op insecten, spinnen en andere ongewervelde dieren jagen in de boomkruinen, takken en schors. Op de boomstam die ze beklimmen, gebruiken ze hun lange snavels om hoeken en kieren af te tasten naar hun prooi. Ze geven de voorkeur voor oudere bossen en oude boomgaarden. De schors van deze oude bomen, zeker bij oude eiken bijvoorbeeld, is ruw en heeft diepe inkepingen, waar insecten en spinnen zich schuilhouden. Dit zijn meteen ook de favoriete snacks van onze kleine boomkruiper.
In tegenstelling tot trekvogels, komt de boomkruiper bij ons de winter gemakkelijk door. Het is dus een standvogel die het hele jaar door te vinden is in de vrije natuur.
Wat eet een boomkruiper?
Boomkruipers zijn kleine bosvogels die in bomen klimmen op zoek naar voedsel. Deze behendige dieren eten insecten zoals mieren, spinnen, kevers en wespen. Met hun scherpe snavel tasten ze in spleten en scheuren in de boomschors op zoek naar verborgen prooien. Tijdens de wintermaanden, wanneer er weinig insecten zijn, vullen boomkruipers hun insectendieet aan met vruchten zoals vlierbessen, meidoornbessen en lijsterbessen. Hebben ze veel honger, dan kan je ze misschien ook wel spotten op de grond of aan je voederhuisje.
Waar bouwt een boomkruiper zijn nest?
De nestgewoonten van de boomkruiper zijn zeker en vast niet conventioneel. Hij bouwt zijn nest in een boomspleet, in boomholtes of achter loshangende stukken boomschors. Bekleed met mos, haren, bladeren en veren zorgt de boomkruiper voor een warm en comfortabel nest! Soms nestelen ze zich ook in oude nestkasten, in houtstapels of in dichtbegroeide klimop tegen een muur.
Er bestaan ook speciale nestkastjes voor boomkruipers, waar de ingang een fijne spleet aan de zijkant van de nestkast is. Die opening hangt tegen de boomstam zodat de boomkruiper er gemakkelijk kan binnenhuppen.
Hoe boomkruipers naar je tuin lokken ?
Als je boomkruipers in je tuin wilt aantrekken, is de eerste stap te zorgen voor een geschikte habitat. Deze vogels geven de voorkeur aan gemengde loof- en naaldbossen. Overweeg dus om een verscheidenheid aan struiken en groenblijvers in je tuin te planten. Bovendien zijn ze dol op insecten en spinnen. Laat dus wat extra houtblokken of rottend hout liggen, zodat insecten voldoende schuilplaatsen hebben. Om de winter door te komen, voeden ze zich, net als vele andere vogels, met bessen. Bessenstruiken of planten met bessen zorgen er dus mee voor dat boomkruipers kunnen overleven tijdens de winter en ondersteunen mee de biodiversiteit in je tuin.
Conclusie
Al bij al is de boomkruiper een prachtige en unieke vogel die een integrale rol speelt in ons leven en dat van andere vogels. Nu het klimaat blijft veranderen, is het belangrijker dan ooit om deze vogels te beschermen, die niet alleen cruciaal zijn voor ons milieu, maar ons ook betoveren met hun kenmerkende eigenschappen. Laten we actief meewerken aan onze biodiversiteit zodat we nog vele jaren met plezier naar ze kunnen kijken.
Ook interessant om te lezen:
