Paddenstoelen

Als je even zoekt op internet, ontdek je rond paddenstoelen deze zoektermen:

  • Hoe krijg je paddenstoelen uit je gazon?
  • Paddenstoelen in uw gazon, oorzaak en bestrijding.
  • Paddenstoelen in je gazon verwijderen en voorkomen.
  • Paddenstoelen in het gazon bestrijden.

Gelukkig zijn er ook zoektermen die vragen naar de oorzaak van paddenstoelen en wat het betekent als je paddenstoelen hebt.

In het algemeen denken we nog negatief over paddenstoelen en willen we ze kwijt. Nochtans zijn paddenstoelen zeer nuttig voor de bodem en waardevol voor de biodiversiteit.

Wat betekent paddenstoelen in je tuin?

Paddenstoelen zijn de vruchtlichamen van schimmels die onder de grond leven. De schimmels vormen een netwerk van schimmeldraden (mycelia) en leven samen met plantenwortels of dood organisch materiaal. Als de omstandigheden goed zijn, versmelten schimmeldraden met elkaar en groeien ze uit tot een paddenstoel.

De schimmels waaruit de paddenstoelen voortkomen, zijn dus onschadelijk. Paddenstoelen zijn een indicatie voor de kwaliteit van onze bodem. Ze verschijnen voornamelijk op gronden die rijk zijn aan organische stof en een actief bodemleven hebben. De meeste paddenstoelen in onze tuinen leven op dood hout of rottend organisch materiaal. Ze zijn echte opruimers en dus zeer nuttig.

Meer lezen over het belang van paddenstoelen en schimmels?

Paddenstoelen

Komen paddenstoelen enkel voor in de herfst?

De mycelium draden zijn het heel jaar door aan het werk in de bodem. Organisch materiaal zoals grasresten, bladeren, grasmulch en dierlijke uitwerpselen wordt verteerd door het bodemleven. Dit levert voedingsstoffen aan voor de graszoden. De paddenstoelen daarentegen worden zichtbaar op het moment dat de bodem voldoende warm en vochtig is. Dan ontstaan de uitlopers van de schimmeldraden. In ons gematigd klimaat zijn de weersomstandigheden in de herfst hiervoor ideaal. In de zomer is het meestal te droog en in de winter kunnen de paddenstoelen bevriezen. Daarom geven veel schimmels er de voorkeur aan om paddenstoelen in het najaar te laten uitlopen.

Zijn paddenstoelen schadelijk voor het gazon?

Paddenstoelen zijn niet schadelijk in het gazon. Het enigste wat je er op tegen kan hebben, is dat ze het gazon ontsieren. De weidekringzwam, die verder in het artikel nog aan bod komt, kan wel nadelige gevolgen hebben maar komt zelden voor op onze gazons.

Anderzijds bestaan er wel degelijk schimmels die schadelijk zijn voor het gazon maar die hebben niets met paddenstoelen in het gras te maken. Het gaat dan over schimmels die zich op de grassprieten vestigen. Wil je meer weten over gazonschimmels?

Paddenstoelen bij een nieuw gazon

Bij de aanleg van een nieuw gazon is het belangrijk om veel aandacht te hebben voor een goede bodemstructuur; zo voorkom je bodemverdichting. Idealiter wordt er veel organisch materiaal aangevoerd om de bodemstructuur te verbeteren vooraleer er gras wordt ingezaaid. De aanwezigheid van organisch materiaal in combinatie met een rijkelijke watergift na het inzaaien of het leggen van grasmatten, kan tijdelijk zorgen voor paddenstoelen. Maar geen reden om je ongerust te maken, dit is maar een tijdelijk fenomeen waar je niets aan moet doen.

Wat kun je doen tegen paddenstoelen in het gazon?

In principe moet je niets doen als je paddenstoelen in je gazon hebt. Paddenstoelen verschijnen bij warm en vochtig weer. Zodra het kouder wordt, verdwijnen de paddenstoelen vanzelf. Vind je het toch maar een slordig zicht, dan kan je de paddenstoelen plukken en verwijderen. Het beste is echter om de natuur gerust te laten, champignons of andere paddenstoelen in je gras duiden erop dat je een goede bodem hebt en ondergronds een netwerk aan goede schimmeldraden aan het werk is.

Chemische stikstofmeststof en herbiciden doden het bodemleven waardoor ook veel paddestoelensoorten niet kunnen overleven.

Wat is een heksenkring?

Bepaalde soorten paddenstoelen leiden tot de ontwikkeling van een heksenkring. De bekendste zijn de Weidekringzwam, de Nevelzwam en de Roestvlekkenzwam maar ook de Grote trechterzwam, de Voorjaarspronkridder en de Vleeskleurige zalmplaat. Waar een spoor van dergelijke paddenstoel terecht komt, ontkiemt dit en begint een mycelia (netwerk van schimmeldraden) te groeien. De ringvorm van de heksenkring ontstaat doordat schimmeldraden ondergronds vanuit een centraal punt in alle richtingen even sterk uitgroeien. Je krijgt daardoor een cirkelvormig mycelia ondergronds. Aan de buitenkant van het mycelia ontstaan bij vochtig weer paddenstoelen. Heksenkringen worden met de tijd groter omdat ook het ondergronds netwerk aan schimmeldraden uitbreidt.

Heksenkringen staan vaak in het bos. Het mycelia van de Nevelzwam en in mindere mate van de Roestvlekkenzwam vormt ondergronds een verbond met boomwortels. De mycorrhiza’s breken organische stof af in de grond waardoor de boomwortels dit als voedingsstoffen kunnen opnemen. Tegelijkertijd geven de boomwortels suikers aan de schimmels zodat deze kunnen groeien. Een win-win dus. Bomen gebruiken de schimmeldraden trouwens ook om informatie met elkaar uit te wisselen, ze zijn voor hen van levensbelang.

Het mycelia van de andere, vernoemde zwammen leven niet samen met bomen maar vormen een heksenkring in een grasland of gazon. Ook hier groeit het mycelium ondergronds vanuit één punt op een min of meer cirkelvormige basis naar buiten. Aan de rand - waar de schimmel het hardst ondergronds groeit – ontstaan de paddenstoelen die voedsel aan het gras kunnen onttrekken. Binnen in de cirkel maken de schimmels juist voedingsstoffen vrij waardoor het gras binnen de cirkel beter groeit en vaak groener is. Nog voor de paddenstoelen gevormd zijn, kan je soms in grasvelden een ring van bruin of geel verdord gras zien. Of omgekeerd: donkere cirkels van weelderig groen gras.

De meest bekende en lelijkste heksenkring in gazons en golfvelden wordt veroorzaakt door de weidekringzwam Marasmius oreades.

De groeisnelheid van een heksenkring hangt samen met de weersomstandigheden en beschikbare organische stof. Een gemiddelde toename is volgens wetenschappers 12 tot 24 cm per jaar. Heksenkringen in grasland kunnen grotere volumes aannemen dan de aan bomen gebonden heksenkringen. Sommige huidige heksenkringen bestaan al enkele honderden jaren.

Ook interessant om te lezen:

  1. Aanleg en onderhoud van gazons
  2. Gras maaien of mulchen
  3. Wat zijn paddenstoelen en schimmels?