Pepers

Pepers

Peperplanten behoren tot dezelfde familie als paprika’s. Ze groeien uit tot struikachtige planten, en met één plant heb je vaak al voldoende. De termen peper en paprika worden wel eens door elkaar gebruikt. In vergelijking met paprika's zijn pepers in principe veel kleiner en hebben ze een scherpere, pittige smaak. Alhoewel er ondertussen ook zachte, milde pepers als ras beschikbaar zijn. Er bestaan ondertussen wel honderd rassen van pepers in allerlei vormen, maten, graad van pittigheid en kleur. Peper wordt meestal als specerij gebruikt of opgevuld met roomkaas. Pepers worden ook wel chilipepers of chilies genoemd.

De groene pepers zijn onrijp, terwijl de rode pepers rijp zijn. Er zijn ook pepersoorten in andere kleuren, zoals paarse peper, oranje of gele peper. De smaak verschilt nauwelijks tussen de kleuren, al is de onrijpe groene peper wel een stuk bitterder.

Pepers kunnen gedroogd worden, waardoor je ze het hele jaar door kunt gebruiken.

Waar pepers kweken?

Peperplanten heb je niet veel nodig! Als je één plant zet, is het voldoende om een heel seizoen pepers te oogsten. Het gemakkelijkst is om een peper in pot te kweken op je terras. Voorwaarde is wel dat je terras minstens 6 u zon heeft en de plant beschut staat tegen de wind.

Peper kweken binnen in huis kan ook maar de plant wordt dan sneller ziek dan wanneer je hem buiten kweekt. Peper kweken in een kas of buiten in de moestuin zijn beiden goede opties. Kweek de peperplant op hetzelfde perceel als de paprikaplanten en aubergines, met name op het perceel van de vruchtgewassen.

Pepers kweken

De meeste mensen doen niet de moeite om zelf pepers te zaaien omdat ze maar één plant nodig hebben. In april-mei kan je een peperplant kopen in tuincentra. Maar voor de liefhebbers die toch zelf pepers willen zaaien, hierbij een stappenplan.

Pepers zaaien

Om zelf pepertjes te zaaien, heb je een plaats nodig met voldoende licht, lucht en warmte. De peperzaden vragen een constante temperatuur van 20-22 °C om te ontkiemen. Ook ’s nachts moet de temperatuur zo hoog blijven. Bij temperaturen onder de 15°C kunnen de peperzaden schimmelen en rotten. De kiemtijd van pepers is twee tot drie weken in een verwarmde huiskamer.

Pepers zaaien kan vanaf januari tot en met maart. Hoe vroeger je zaait, hoe groter de plant is als hij buiten kan. Pepers voorzaaien vervroegt de oogst.

Pepers verspenen

Zo vlug de plantjes enkele echte blaadjes hebben, kan je ze verspenen in potjes van 10 cm diameter. Vermeng de potgrond met een beetje Bokashi-starter voor een gezonde groei. Zet de zaailingen per drie in een potje, zo krijg je vollere planten bij het uitplanten.

Tijdens de opkweek hebben peperplanten voldoende licht en warmte nodig. Anders krijgen ze zwakke, spichtige stengels. De temperatuur moet minimum 20°C blijven, ook tijdens de nacht. De wortelkluit en potgrond moet tijdens de opkweek vochtig blijven.

Pepers planten

Als de peperplanten 15 tot 20 cm groot zijn, kan je ze verplanten in een definitieve pot of in de volle grond. Als je ze buiten wilt planten, moeten ze eerst afgehard worden. Afharden is noodzakelijk om de temperatuurverschillen op te vangen tussen de opkweek binnen en de buitentemperatuur. Idealiter plant je de peperzaailingen tijdens een bewolkte dag.

Pepers buiten planten kan vanaf half mei- begin juni, afhankelijk van het voorjaar. De buitentemperatuur mag niet beneden 15°C zakken en de grond moet voldoende opgewarmd zijn. Je kunt dit proces versnellen door de grond af te dekken met klimaatdoek.

In een koude kas kan je pepers planten vanaf begin mei. De teelt van peper gaat het best in een kas of in een pot. Alhoewel ik zelf altijd peper buiten in volle grond kweek met succes.

In het najaar kun je peperplanten in pot naar binnen halen om de laatste pepertjes te laten narijpen. Op deze manier kan je groene pepers nog rood laten worden, waardoor je langer kunt genieten van de oogst.

Voeding peperplant

Een peperplant in pot heeft behoefte aan organische bemesting. De basisbemesting is een goede potgrondmengeling waarin je de peper plant. Voor mij bestaat een goede mengeling uit: 2/3 potgrond, 1/3 wormenaarde en een handvol lavameel.

In de loop van het seizoen mulch je de plant regelmatig met een vers laagje wormenaarde of gerijpt dierlijk mest (geen vers dierlijk mest) om in de meststofbehoefte te blijven voldoen. Eventueel een beetje bijmesten met extra kalium. Dit is potas, je kunt hiervoor houtas van je houtkachel gebruiken als je die hebt.

Je kan Microferm verspuiten als bijkomende bladvoeding. Het bestaat uit nuttige bacteriën en schimmels waardoor de plant sterker en weerbaarder wordt tegen ziektes en schadelijke schimmels.

Wil je meer lezen over Effectieve micro-organismen?

Peperplant verzorgen

Pepers bestuiven

Pepers zijn zelfbestuivend. Dit wil zeggen dat zowel het mannelijk stuifmeel als de vrouwelijke stamper in dezelfde bloem aanwezig zijn. Buiten in een pot of in de volle grond zorgt de wind voor de bestuiving. In een kas of binnenshuis kan je dit zelf doen door af en toe tegen de peperplant te tikken. Het stuifmeel hoeft immers maar enkele millimeters af te leggen.

Pepers snoeien

Zo vlug de peperplant vertakt is in drie of vier takken, mogen de bladeren en slappe stengels die zich onder de vertakkingen bevinden, verwijderd worden. Ook in de loop van het seizoen kunnen zich hier nieuwe blaadjes en stengels vormen. Die mag je blijven verwijderen, zo gaat alle energie naar de hoofdtakken en vruchten. De hoofdtakken blijven ongesnoeid en mogen vrij uitgroeien. Dit geldt voor paprika- en peperplanten.

Op het einde van het seizoen als er nog vele groene pepers aan de plant hangen, kan je het rijpen bevorderen door alle bladeren van de stengels te verwijderen. De pepers aan kale takken gaan sneller afrijpen. Wil je de peperplant overwinteren, moet je de plant niet kaal plukken. Dan is het juist belangrijk dat er een gezonde, groene bladmassa aanwezig is.

Wanneer pepers oogsten?

Pepers worden eerst groen en vervolgens rood. Rode pepers moeten langer aan de plant hangen maar zijn voller en intenser van smaak. Zowel groene als rode pepers kunnen vers gegeten of opgelegd worden.

Als je pepers wilt drogen, laat je ze best eerst aan de plant kleuren. Daarna kan je ze op een draad rijgen via de steeltjes en buiten op een beschutte, goed ventilerende plek drogen. Groene pepers kunnen ook worden gedroogd maar hebben net als verse, groene pepers minder smaak.

Je kan ook de peperzaden drogen en gebruiken om volgend jaar nieuwe pepers te zaaien. Heb je verschillende pepersoorten staan, kunnen insecten voor kruisbestuiving zorgen. Dan ben je niet meer zeker welke peperplanten volgend jaar uit je peperzaden zullen groeien.

Na het oogsten van de peperzaden zet je ze onder water. De zaden die zinken zijn kiemkrachtig; de zaden die boven komen drijven, mag je weg doen. Laat de peperzaden vervolgens enkele dagen drogen op een keukenpapiertje. Je kan ze gemakkelijk drie jaar bewaren op een droge, donkere plaats.

Pepers overwinteren

Kan een peperplant overwinteren? Peperplanten zijn van nature meerjarig, maar in ons klimaat worden ze vaak als eenjarige planten gekweekt omdat ze in de winter kunnen bevriezen. Peperplanten zijn niet winterhard en kunnen daarom niet buiten blijven staan tijdens de wintermaanden. Toch kun je proberen om de plant binnen te laten overwinteren.

Omdat dit geen natuurlijke situatie is voor de plant, krijgt de peperplant vaak last van plagen zoals bladluizen en schimmels. Om een peperplant te laten overwinteren, behandel je hem op dezelfde manier als mediterrane kuipplanten. Vanaf september stop je met het geven van voeding en verminder je de watergift. Rond eind september of begin oktober zet je de plant op een koele, lichte plek, bij voorkeur rond de 12°C. Gedurende de winter krijgt de plant geen voeding meer en geef je hem zo weinig mogelijk water.

Begin maart kun je de plant terugsnoeien tot op het gezonde hout en verhuizen naar een warmere en lichtere plek. Je geeft hem dan terug wat voeding en water. Zodra het buiten weer warm genoeg is, mag de plant weer naar buiten.

Soorten pepers kweken

In ons klimaat kan je verschillende soorten chilipepers kweken als je de peperplant een zonnige plek in de tuin of in de kas geeft. Hierbij een opsomming van de meeste pepers die gekweekt worden.

1. Paprika (Capsicum annuum)

Paprika’s zijn een van de meest voorkomende soorten "pepers" die goed gedijen in Nederland. Ze zijn zoet van smaak en komen in verschillende kleuren zoals rood, geel, oranje en groen. Lees meer bij paprika .

2. Jalapeño

De Jalapeño is een matig hete peper en kan in Nederland redelijk goed worden gekweekt. Ze zijn rood als ze volledig rijp zijn, hebben een pittige smaak, maar zijn mild genoeg voor veel gerechten.

3. Cayennepeper

Cayennepepers, bekend om hun hitte, zijn lange, dunne pepers met een scherpe smaak. Hete pepers kunnen gedroogd worden om als poeder te gebruiken, maar ook vers worden verwerkt in gerechten.

4. Chiltepín

Dit is een wilde soort peper uit de groep Capsicum annuum. Hoewel ze oorspronkelijk uit warmere streken komen, kunnen ze ook in Nederland worden gekweekt, mits ze voldoende warmte en zonlicht krijgen. De vruchten zijn klein, maar ze bevatten behoorlijk wat pit.

5. Padrónpeper

Deze milde Spaanse peper is bekend van tapasgerechten en kan in Nederland goed worden gekweekt. Padrón-pepers worden geoogst terwijl ze nog klein en groen zijn, en in de meeste gevallen zijn ze mild van smaak. Echter, sommige kunnen onverwacht scherp zijn. Deze pepers hebben geen lange rijptijd nodig en zijn ideaal voor buiten- of kasteelt.

6. Anaheim

De Anaheim-peper is mild tot matig pittig en kan in het Nederlandse klimaat goed groeien, vooral in een kas. Ze hebben een langwerpige vorm en zijn veelzijdig in gebruik, zowel vers als gedroogd. Het zijn goede pepers voor mensen die houden van een milde smaak.

7. Habanero

Hoewel habanero-pepers bekend staan om hun extreme hitte, kunnen ze ook in Nederland worden gekweekt, zij het met wat meer zorg. Ze hebben veel warmte nodig en doen het daarom het best in een kas.

8. Lombardo

Lombardo is een zoete Italiaanse peper die langwerpig van vorm is en milder van smaak dan de gemiddelde chilipeper. Deze pepers kunnen goed groeien in Nederland, vooral wanneer ze veel zon krijgen. Ze zijn perfect voor gebruik in salades of geroosterd in mediterrane gerechten.

9. Serrano

De Serrano-peper is kleiner maar scherper dan de jalapeño. Deze hete peper heeft iets meer warmte nodig om goed te rijpen, maar met de juiste zorg kunnen ze hier goed groeien en uitstekende vruchten geven.

Ziekten en plagen van peper

Er komen weinig ziektes op peperplanten voor. Het is dus een gemakkelijke plant om te kweken als ze op een zonnige, beschutte plek kan opgroeien. De drie voornaamste plagen die af en toe voorkomen, zijn bladluizen, spint en trips. Van schimmels heb je relatief weinig last. Botrytis (grijsrot) zou kunnen voorkomen in heel natte zomers.

Bladluizen

Bladluizen zijn kleine, zichtbare insecten die je in eerste instantie terug vindt op de knoppen en jonge scheuten van de plant. Doordat bladluizen plantensappen zuigen en de overtollige suiker terug uitscheiden, ontstaat een plakkerige massa op de onderliggende bladeren. Dit noemt men honingdauw. Bladeren kunnen ook misvormen door de zuigschade van de bladluizen. Wil je meer lezen over bladluizen?

Bladluizen komen voornamelijk naar planten die stress hebben. Stress kan veroorzaakt worden door vers dierlijk mest, te weinig licht, te weinig of teveel water, teveel wind, te weinig warmte enz. In onze blog van april 2022 lees je alles over plantenstress en hoe voorkomen.

Hoe bladluizen op pepers bestrijden?

Werk preventief door de plant regelmatig te bespuiten met Oenosan.

Heb je toch bladluizen gekregen, gebruik dan larven van Adalia of Chrysopa om de bladluizen te bestrijden.

Spint

Spint zijn miniscuul kleine mijten van 0.5 mm groot, beige van kleur met twee donkere vlekken aan de zijkant van hun lichaam. Ze zuigen plantensappen aan de onderkant van de bladeren waardoor het blad kleine, gele puntjes krijgt. Dit is in het begin van de aantasting. Eénmaal de spint verder uitbreidt, krijgen de bladeren een beige, vale kleur en kun je webjes waarnemen tussen de bladeren. De spintmijten verplaatsen zich van blad naar blad en van plant naar plant via deze webjes. Wil je meer lezen over spint?

Hoe spint op pepers bestrijden?

Heb je spint, grijp snel in met phyto-mite of forni-mite. De roofmijten eten alle stadia van de spintmijt.

Trips

Trips zijn langwerpige insecten die bruin, zwart of beige van kleur kunnen zijn. De kleur is afhankelijk van de tripssoort. Net als andere insecten zuigen ze plantencellen leeg. We zien dan zilverkleurige vlekjes verschijnen op de bladeren met daarin zwarte puntjes. De puntjes zijn de uitwerpselen van de tripsen. Trips geeft ook misvormingen van de bladeren, vooral in de koppen van de planten. Wil je meer lezen over trips?

Hoe trips bij pepers bestrijden?

Heb je maar enkele planten met trips, behandel de planten met amblyseius-system en knijp de volwassen tripsen dood. Heb je veel tripsaantasting en veel planten, combineer dit met Orius.

Neusrot

Dit is een gebreksziekte. De pepers krijgen een bruine ingezonken plek. De oorzaak van neusrot is te weinig calciumtoevoer naar de vrucht. Dit betekent niet noodzakelijk dat je grond onvoldoende kalk bevat. Het is mogelijk dat de kalk niet goed naar de plant en/of vrucht getransporteerd wordt. Een te hoog zoutgehalte in de kas kan ook een reden zijn van calciumgebrek. Als je wormenaarde en compost als basismeststof gebruikt en enkel met plantaardige bladvoedingen werkt, zal er geen hoog zoutgehalte ontstaan. Dit is meestal het gevolg van chemische bemesting of veel dierlijke bemesting.

Tip: Bespuit uw planten met Oenosan. Oenosan bestaat uit 100 % gemalen calcietgesteente dat zo fijn vermalen is dat het als bladvoeding kan verspoten worden over de planten. Door de huidmondjes van de plant komt het product rechtstreeks in de sapstroom terecht. Gebruik dit preventief en spuit om de twee weken als je elk jaar last hebt van neusrot. Laat ook een bodemonderzoek uitvoeren want neusrot wijst erop dat je bodem niet in balans is.